خلاصة:
هدف : این پژوهش با هدف شناخت وضعیت فناوری اطلاعات در کتابخانه های عمومی شهری استان مرکزی انجام شده است . روش : روش پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی است . اطلاعات مربوط به جنبه های مختلف کاربرد فناوری اطلاعات در کتابخانه های عمومی شهری استان مرکزی از طریق پرسشنامه گردآوری شده است . در این پژوهش ، در مورد کارکنان و مسئولین کتابخانه ها نمونه گیری نشده است و تمام ٦٢ نفر کارکنان کتابخانه ها در جامعه پژوهش لحاظ شده اند ولی به منظور همگن نمودن اعضای فعال کتابخانه ها، ابتدا بر اساس جدول نمونه گیری مورگان ، تعداد ٣٦٥ نفر به عنوان کل جامعه نمونه در نظر گرفته شدند و با توجه به پراکندگی اعضای کتابخانه ها از نظر جنسیت و سطح تحصیلات ، از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است . برای آزمون فرضیه ها از آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است . یافته ها: همه کتابخانه های مورد بررسی دارای رایانه ، چاپگر، مودم ، بلندگو، رایانه مجهز به CD/DVD Writer ، نرم افزار نمایه ، نرم افزار نمایه نشریات و CD کتابشناسی ملی و اینترنت پر سرعت بودند. در عین حال ، هیچ یک از کتابخانه ها دارای منابع و پایگاه های الکترونیکی و وب سایت نبودند و برای ارائه خدمات به متقاضیان فقط از سرویس تحویل مدرک ( امانت کتاب ) استفاده میشود و از سایر خدمات مانند اشاعه گزینشی اطلاعات و آگاهیرسانی جاری و غیره هیچ استفاده ای نمیشود. هیچ یک از اعضاء از چاپگر، CD یا DVD رایتر و اسکنر استفاده نمیکردند و تجهیزات مذکور در اختیار کارکنان کتابخانه ها قرار داشت . ٥٩ درصد کاربران و ١٠٠ درصد کارکنان کتابخانه ها مهارت های استفاده از رایانه نظیر آیسیدیال را آموزش دیده اند و٥٣/٢ درصد کاربران از نرم افزار نمایه نشریات برای جستجوی اطلاعات و ٦٤/٤ درصد کارکنان از منابع الکترونیکی و اینترنت در انجام امور کتابخانه ها و٤٨/٣ درصد کارکنان از منابع الکترونیکی و اینترنت در ارائه خدمات به کاربران استفاده * نویسنده رابط :shokoofeh.sabet@yahoo.com میکنند. همه کارکنان از نرم افزار نمایه و CD کتابشناسی ملی استفاده میکنند. عمده ترین مشکل در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات از دید کارکنان و کاربران کمبود تعداد رایانه ها عنوان شده است . نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که استفاده از فناوری اطلاعات برای انجام امور روزانه کتابخانه های عمومی استان مرکزی گسترش یافته است و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مربوطه نیز به اندازه کافی وجود دارد و کارکنان نیز از مهارت های لازم برخوردارند. فقدان آموزش و کمبود تعداد رایانه و عدم آشنایی با پایگاههای اطلاعاتی به ترتیب عمده ترین موانع در استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت می باشند.
ملخص الجهاز:
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که استفاده از فناوری اطلاعات برای انجام امور روزانه کتابخانه های عمومی استان مرکزی گسترش یافته است و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مربوطه نیز به اندازه کافی وجود دارد و کارکنان نیز از مهارت های لازم برخوردارند.
لذا، بررسی وضعیت استفاده از فناوری اطلاعات در کتابخانه های عمومی ازحیث میزان بهره گیری از آن ها برای مدیریت مجموعه منابع و خدمات کتابخانه ها و بررسی تاثیر آن بر سرعت و کیفیت خدمات و نیز تغییرات در ارائه خدمات اطلاعاتی تحت شبکه از اهمیت ویژه ای برخوردار میشود و منجر به درک مشکلات موجود و سازگاری با تغییرات ناشی از ورود این فناوریها میگرددکه این مسئله خود، میتواند باعث اتخاذ تدابیر و برنامه های صحیح تر برای استفاده از فناوریهای مذکور شود.
یافته های پژوهش نشان داد که حدود ٢٧ درصد از کتابخانه های عمومی مورد بررسی از رایانه برای انجام فعالیت های خود استفاده میکردند و حدود ١٨ درصد نیز در حال برنامه ریزی و مطالعه جهت تهیه سخت افزارها و نرم افزارهای مناسب بودند در حالی که صولتی ماسوله (١٣٨٥) در پایان نامه خود تحت عنوان وضعیت استفاده از فناوری اطلاعات در سازماندهی منابع کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی ایران ضمن شناسایی زیر ساخت های این فناوریها در بخش های فهرست نویسی کتابخانه های مورد بررسی، سطح استفاده از آنها در 1.