خلاصة:
مطبوعات از مظاهر مدرنیزاسیون محسوب می شوند که به ویژه در عصر مظفری رشد و بالندگی چشم گیری داشتند. این مطبوعات اخبار و گزارش های گوناگونی را منتشر می کردند که وجوه متفاوتی از ایران این دوره را بازمی نمایاند. از جمله این اخبار مربوط به مدارس نوینی بود که در دوره مظفرالدین شاه قاجار افزایش یافتند. نشریات از کوچکترین تحولات این مدارس و کسانی که آنها را به وجود آوردند اخباری را منتشر کرده اند. در نتیجه از این حامیان در روزنامه ها اخبار ارزشمندی وجود دارد که اجازه غور درباره آنها و عملکردشان در خصوص مدارس را به پژوهش گران می دهد. همچنین اخبار مندرج در نشریات وجوه دیگری از حمایت ها را نیز نشان میدهد. در پژوهش حاضر سعی شده تا این وجوه به همراه حامیان مدارس نوین و دسته بندی آنها بررسی شود.
Press that is considered as a feature of modernization had remarkable growth
and development, particularly in the Mozaffari age. The Mozaffari press
published various news which reflect different aspects of this era of time.
These news included the ones relating to the new schools that grew
increasingly during the Qajarian Mozaffareddin Shah. The changes in these
schools and their pioneers were published by detail in the journals. As a result,
there are valuable news about the supporters of these schools in the
Mozaffari Press which makes it possible for the researchers to ponder about
them and their performance in these schools. Besides, the news contained in
the publications represent some other aspects of these supporters, too. These
aspects of new school supporters and their associated categories will be
investigated in this paper.
ملخص الجهاز:
"وی حاصل این دیدار را چنین به روزنامۀ تربیت نوشت: «به تاریخ بیست و پنجم شهر ربیعالثانی بنده برای سرکشی و دیدن شاگردان محترم مدرسۀ دانش در آنجا آمده و به دلالت و نمایندگی سرکار آقا معارف، ش10، 15 ذی الحجه1316 ﻫ.
1 همین روزنامه پیش از این با انتشار گزارشی به نقل از روزنامۀ حکمت، پیرامون مدارس پسرانۀ عثمانی چنین نوشته بود: «در ممالک عثمانی که همچون ما مسلمند چند هزار مدرسۀ ابتدایی و تجهیزی در مدت ده سال باز شده که مصارف اینها همه از طرف دولت است و هزار و دویست مدرسه هم از طرف ملت باز شده که مدارس ملت، در انتظام و ترقیات، لاف برابر[ی] با مدارس دولت میزنند.
اتابک در پایان این دیدار خطابهای تقریر کرد و از رهآورد سفر به اروپا برای مدارس چنین سخن گفت: «از این سفر فرنگستان هم از برای شما دو سوغات آوردهام یکی کتب و نقشههای لازمه و همه قسم اسباب کار و لوازم تحصیلات که برای شما خواهم فرستاد و سوغات دیگر که کمال اهمیت را دارد این است که بندگان اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاه معارف پرور روحنا فداه، از این سفر با این عقیده مراجعت نمودند که بیش از پیش در تربیت و ترقی عموم عزم جزم کنند.
بررسی اعانههای پرداخت شده، نشان میدهد گاه اعانات به نام یک مدرسۀ خاص داده شده اما در بیشتر مواقع به انجمن معارف ارسال میشد تا این انجمن بتواند هزینۀ مدارس نوین را تأمین کند."