خلاصة:
چگونگی شکل گیری و تحول مفاهیم و انتقال آن به فرهنگ و تمدن دیگر جسارتی سترگ در فهم اندیشه است. نوشتار پیش رو، متن تهذیب الاخلاق را برای بر رسیدن انتخاب کرده، تا با نگاهی هرمنوتیکی (تفسیری)، از چگونگی تحول مفاهیم اخلاقی یونان، نحوه ی انتقال و برگردان آن به فرهنگ و اندیشه ی اسلامی گزارشی را فراهم آورد. پرسش این است؛ با توجه به شیوه ی هرمنوتیکی، فهم مفاهیم اخلاقی نزد مسکویه چگونه است؟. تهذیب الاخلاق متنی است که مفاهیم اخلاقی و بنیانهای این مفهوم را در درون نظام زبانی - واژگانی خود جای داده است . تبار متن تهذیب الاخلاق را می توان دراخلاق نیکوماخوس ارسطو ،به عنوان بینامتنیت مسکویه، انگاشت.
بنیاد های فلسفی -اخلاقی متن تهذیب الاخلاق نزد ارسطو و مسکویه یکسان نیست. پولیس(شهر-دولت) ، فرونسیس(عمل) ، ریطوریقا(سخنوری) ، پراکسیس(کنش) و دیکه(عدالت) مفاهیم کلیدی برای تبیین بنیانهای فلسفه اخلاق نزد ارسطو می باشد. در حالی که فضیلت، سعادت، خرد و مدنیت مفاهیمی هستند که در نظام اخلاقی مسکویه برجسته اند. واژه ها هر چند به شکل یونانی آن نزد مسکویه حاضر نیست، اما مسکویه فهم و ترجمه ای از این مفاهیم ارائه کرد که بنیان های اخلاق فلسفی را درپی ریزی نمود . نوشتار پیش رو تلاشی است برای فهم تحول مفاهیم اخلاقی درحوزه فکر اسلامی؛ به منظور نشان دادن «امکان شکل گیری دانش فلسفی اخلاق » در اسلام دوره میانه.
Realizing the manner in which concepts are formed, transformed and transferred to other cultures and civilizations is a great undertaking in understanding notions. The present paper seeks to study the book “Tahdhib Al Akhlaaq” so as to provide a report, through a hermeneutic (analytic) approach, with regard to the manner in which the Greek ethical concepts have been transferred and transformed into the Islamic culture and ideology. The question that is raised is that “considering the hermeneutic method, how is it possible to understand the ethical concepts as explained by bin Maskawayh?” Tahdhib Al Akhlaaq is a book which contains ethical concepts and the foundations of this concept in its lexical-linguistic system. The type of language used in Tahdhib Al Akhlaaq can be found in Aristotle’s Nicomachean Ethics which can be considered an intertextual characteristic of bin Maskawayh’s writing. The philosophical-ethical principles used by bin Maskawayh in the book “Tahdhib Al Akhlaaq” and the ones employed by Aristotle in his books are not the same. Concepts such as Polis (city-state), Phronesis (deed), Rhetoric (eloquence), Praxis (action), Dike (justice) are key concepts for the explanation of the principles of Aristotle’s moral philosophy.This is while issues such as virtue, felicity, wisdom, and civilization are the prominent concepts in bin Maskawayh’s ethical system. Though the Greek terminologies for these concepts have not been utilized by bin Maskawayh, he has presented the translation and conception of these concepts on which he has founded the foundations of philosophical ethics. The present paper is an attempt to understand the developments of ethical concepts in the area of Islamic ideology, in order to show the “possibility of the formation of the philosophical science of ethics” in the middle ages of Islam.
(
, 
, 
)
