خلاصة:
عمران صلاحی به عنوان یکی از برجستهترین شاعران و طنزنویسان معاصر، آثار ماندگاری از خود به یادگار نهاده است. یکی از ویژگیهای مهم طنزهای وی، استفاده از قالبهای مختلف نظم و نثر در ارائه طنز است. قالبهای نظم، شامل؛ مثنوی، غزل، قطعه، رباعی، دوبیتی، مسمط ترجیع، شعر نو و قالبهای نثر، شامل؛ رمان، داستان کوتاه، نامه، سفرنامه، نمایشنامه، فیلمنامه، واژهنامه، خاطره، مصاحبه، متل، نکته، اخبار و آگهی میشود. در این مقاله، این قالبها با احتساب بسامد و ذکر نمونه مورد بررسی قرار گرفته و سپس در نتیجهگیری به همراه رسم نمودار به چرایی تنوع آنها پرداختهایم.
ملخص الجهاز:
"نمونه: حکایت زن و مرغ «شنیدم زنی بود نامش پری پری داشت یک مرغ کاکل زریکه هر روز یک دانه تخم درشت زمین مینهاد از نواحی پشتپری خانم اما طمعکار بود همیشه به فکر خریدار بودبه خود گفت مرغم اگر چه تک است ولی یک عدد تخم بس اندک استاگر مرغ من طعمه بسیار داشت دو تا تخم در کاسهام میگذاشتاز این رو به او دانه بسیار داد سرانجام دست خودش کار دادچنان مرغ او چاق و دلخسته شد که راه صدورش به کل بسته شد!»(صلاحی، 1385: 10) الف - 2) غزل غزل در لغت به معنی عشق و عاشقی، سخن گفتن با زنان، عشقبازی کردن با محبوب، حکایت کردن از جوانی، ستایش و ثنا آمده است و در اصطلاح ادبی، یکی از قالبهای سنتی شعر فارسی است که مصراع نخست آن با مصراعهای زوج، هم قافیه است و حد معمول ابیات آن بین پنج تا دوازده بیت است؛ ولی گاه در کمتر و بیشتر از آن نیز سروده شده است (رک.
قالبهای نثر بر خلاف قالبهای نظم بسیار متنوع است، اما برای کوتاه کردن مقال، تنها به بررسی برخی از آنها، با ذکر توضیحاتی محدود، همراه با بیان نمونههایی از طنزهای عمران صلاحی اکتفا کردهایم: ب - 1) رمان «رمان، روایت نسبتا بلند و پیچیدهای است که به گونهای تخیلی به بازآفرینی زندگی و نمایش شخصیتها و کردارها و اندیشههای آنان در محیطی ویژه میپردازد."