خلاصة:
از مهمترین شاعران شیعی که نسب او به اهل بیت بازمیگردد، شریف رضی است. وی دارای قصایدی مشهور و ارزنده در رثای امام حسین(ع) است. اشعار وی خالی از تکلف و آکنده از عاطفه صادقانه و عشق ناب به امام(ع) و خاندان ایشان است. این قصاید عبارت است از: "الأمانی حسرة و عناء" و "کرب و بلا" و "والهفتاة لعصبة علویة" و "رب ساع لقاعد" و "یا یوم عاشوراء". سرآغاز سرایش مرثیههای عاشورایی شریف رضی، دهم محرم، سال روز شهادت حسین بن علی(ع) است. وی در قالب این پنج قصیده که روی هم دویستوسیوشش بیت و در رثای امام حسین(ع) است، به بیان صفات و ویژگیهای فردی و اجتماعی امام(ع) پرداخته است. روش این نوشتار، توصیفی - تحلیلی و هدف آن تحلیل شخصیت نمادین امام حسین(ع) در شعر سید رضی به عنوان یکی از قلههای بلند ادب در قرن چهارم هجری است. نتایج حاصله با تکیه بر آمار توصیفی تحلیلی و با استفاده از نمودار دایرهای در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.
ملخص الجهاز:
"در این مقاله در حد توان و ظرفیت به بررسی اشعار برجسته شریف رضی پیرامون امام حسین و اهل بیت - علیهم السلام - که دارای اغراض گوناگونی چون فخر، مدح و رثاء است، پرداختهایم.
- جنبه نوآوری این مقاله در آن است که با توجه به شرایط اجتماعی، عاطفی و روحی روانی شریف رضی، و با علم به این که شخصیت امام حسین(ع) شخصیتی کامل و همه جانبه است، بخشی از صفات آن حضرت که در اشعار این شاعر نمود بیشتری یافته است، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است؛ این کار از این جهت، تازه و ابتکاری بوده و امید آن دارد که بتواند در این باب راه گشای پژوهشهای بعدی باشد.
بنابراین شریف از خلال پنج قصیدهای که روی هم یکصدوشصت بیت و در رثای امام حسین(ع) سروده شده است و سه قصیدهای که روی هم یکصدوهجده بیت و در فخر و مدح است به بیان صفات و ویژگیهای فردی و اجتماعی امام(ع) پرداخته است که با استناد به ابیات مرتبط و ترجمه آنها به ذکر این ویژگیها میپردازیم.
این تنهایی و بی یاوری حسین(ع) در میان قومی که هنوز از یاد نبردهاند که او فرزند پیامبر ایشان و جگرگوشه علی و فاطمه علیهم السلام است، همان چیزی است که در فرهنگ معنوی شیعه «غربت» نامیده میشود و شریف رضی نیز در این باره دقیقا از همین واژه استفاده کرده و میگوید: یا غریب الدیار!"