خلاصة:
بــا کودتای ٢٨ مرداد ١٣٣٢ فصل تــازه ای در روابط میان ایران و آمریکا در زمینه های اقتصادی ، سیاسی ، نظامی ، فرهنگی و اطلاعاتی گشوده شد. به دنبال کودتا کارشناسان اقتصادی ، مستشاران نظامی و نیز نمایندگان برخی از کمپانی ها و مقامات آمریکا، به طرف ایران ســرازیر شــدند و برای تعمیق و بســط نفوذ و به دست گرفتن شــریان حیاتی کشور طرح ها و نقشه هایی را بررسی کردند و ایران را به زنجیره ای از پیمان ها و قراردادهای اســارت بار کشــانیدند. در اول مرداد ١٣٣٣ میان ایران و نماینده هفت شــرکت بزرگ نفتی (پنج شــرکت آمریکایی ، یک شرکت انگلیسی و هلندی و یک شــرکت فرانسوی ) که کنسرســیوم بین المللی نفت نامیده می شد قراردادی بسته شد. این قرارداد را علی امینی (وزیر دارایی دولت کودتا) از سوی ایران و هوارد پیچ آمریکایی از سوی کنسرسیوم امضا کردند. بنا بر این قرارداد کار اکتشاف ، استخراج ، پالایش و فروش نفت و گاز ایران به این شرکت های نفتی واگذار شد. به دنبال آن حکومت در سال ١٣٣٤ به پیمان نظامی بغداد که با نظارت آمریکا میان چاهر کـش ور انگ اتسلن ، ترکیه ، پاکستان و عراق پدید آمده بود، پیوست که موجب وابستگی بیش از پیش ایران شد.
ملخص الجهاز:
این رهنمود اظهار می داشت پایگاه عمده پشــتیبانی از شاه ، زمین داران بزرگ و وابســتگان تجاری محافظه کار آنها، رده های بالای دیوان ســالاری دولتی و افسران ارشد ارتش هستند و رشد ناآرامی ناشی از بیداری انتظار مردمی برای اصلاح ساختار عتیقه شده اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی ایران است .
شــاه ادعا داشت که همه «املاک موروثی خود را برای تقســیم بین زارعین در اختیار ســازمان مربوط گذاشته اســت » لیکن طبق آمار بیش از ٢٣٠٠ قریه از آبادترین زمین های زراعتی ایران که در دســت شــاه و خاندان سلطنت قرار داشت مشمول اصلاحات ارضی نشد.
این مسئله را در مقابل وزارت اصلاحات ارضی به وجود آورد که تقســیم تعداد ١٩٦/١٤٣ ملک که مالکین مربوط انجام آن را تقاضا نموده بودند امری است تقریبا غیرممکن و اگر هم با تمام مشکلاتی که برای مأمورین و دستگاه های دولتی ایجاد می نماید، قابل اجرا باشد سالهای بسیار زیادی به طول خواهد انجامید تازه بعد از انجام این کار باز نمی توان گفت که ارتباط بین مالک و زارع برای همیشه قطع شده است چون ارتباط و برخوردهای دایم ، طرز تقسیم آب و هزینه مربوط به تهیه آب از مسایلی هستند که تا این جریان ادامه دارد پای برجا خواهند بود ...
/ امام در برخی از ســخنرانی های خود روی این واقعیت انگشــت می گذارد که اصلاحات ارضی به امر دولت آمریکا و بنابر سیاســت آن ابرقدرت ، برای از میان بردن کشاورزی ایران بوده اســت .