خلاصة:
مطالعات مزیت سنجی منطقه ای، به جهت تحلیل تاثیرات رشد بخش های مختلف بر رشد و توسعه کلی اقتصاد منطقه- و برآیند این اثرات در سطح ملی و کلان- و نیز جهت دهی سیاست های حمایتی در مناطق، از مهم ترین اجزای تحقیقاتی در تعیین خط مشی های کلی، سیاست های کاربردی و برنامه های عملیاتی توسعه مناطق در یک کشور محسوب می شود. در رابطه با تعیین مزیت های منطقه ای، دو رویکرد وجود دارد: رویکرد اول) شناسایی مزیت ها با لحاظ عوامل کمی و کیفی محیطی (مزیت های پنهان) و رویکرد دوم) شناسایی مزیت ها براساس سوابق تاریخی رشد بخش ها (مزیت های آشکار شده). تحقیق حاضر در پاسخ به این دو سوال انجام شده است که: 1- به لحاظ نظری، عوامل و متغیرهای موثر در تعیین مزیت های تولیدی منطقه ای کدامند؟ در این میان تفاوت بین الگوهای تعیین مزیت های آشکار شده و الگوهای تعیین مزیت های پنهان در چیست؟ 2- با توجه به مبانی نظری دو الگوی مزیت های آشکار شده و پنهان و در ارتباط با مورد خاص استان های منطقه خراسان- خراسان های شمالی، رضوی و جنوبی- خروجی هریک از دو الگوی فوق در تعیین مزیت های منطقه ای چیست؟ الگوی ارتباطی نتایج این دو مدل چگونه است؟ به منظور پاسخ دهی به این سوالات ، از روش های اسنادی و مدل سازی کمی- کاربردی (فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نسبت مکانی) استفاده شده است. نتایج تحقیق، حاکی از عدم تطابق نسبی مزیت های آشکارشده و پنهان در استان های منطقه خراسان است. در این خصوص، استان خراسان جنوبی حائز بیشترین سطح تطابق و تناظر است. همچنین در این منطقه به طور کلی در دوره زمانی 1383-86، بیشترین تناسب و تناظر بین بخش های رشد یافته و بخش های دارای مزیت واقعی بالاتر بروز یافته است.
ملخص الجهاز:
تحقیـق حاضـر در پاسخ به این دو سوال انجام شده است که : ١- به لحاظ نظری ، عوامل و متغیرهای مؤثر در تعیین مزیـت هـای تولیدی منطقه ای کدامند؟ در این میان تفاوت بین الگوهای تعیین مزیت های آشکار شده و الگوهای تعیـین مزیت های پنهان در چیست ؟ ٢- با توجه به مبانی نظـری دو الگـوی مزیـت هـای آشـکار شـده و پنهـان و در ارتباط با مورد خاص استان های منطقه خراسان - خراسان های شمالی ، رضوی و جنوبی - خروجی هریـک از دو الگوی فوق در تعیین مزیت های منطقه ای چیست ؟ الگوی ارتباطی نتایج این دو مدل چگونـه اسـت ؟ بـه منظور پاسخ دهی به این سوالات ، از روش هـای اسـنادی و مـدل سـازی کمـی - کـاربردی (فرآینـد تحلیـل سلسله مراتبی و نسبت مکانی ) استفاده شده اسـت .
با توجه به مطالب فوق ، پژوهش حاضر در راستای پاسخگویی به دو سوال در حوزه های نظـری و کاربردی صورت گرفته است : سوال اول : بـه لحـاظ نظـری ، عوامـل و متغیرهـای مـؤثر بـر تعیـین مزیت های منطقه ای کدامند؟ در این میان تفاوت بین الگوهـای تعیـین مزیـت هـای آشـکار شـده و الگوهای تعیـین مزیـت هـای پنهـان در چیـست ؟ سـوال دوم : بـا توجـه بـه مبـانی نظـری دو الگـوی مزیت های آشکار شده و پنهان و در ارتباط با مورد خاص استان های منطقه خراسان - خراسان هـای شمالی ، رضوی و جنـوبی - خروجـی هریـک از دو الگـوی فـوق در تعیـین مزیـت هـای منطقـه ای چیست ؟ الگوی ارتباطی نتایج این دو مدل چگونه است ؟ پاسخ به این دو سـوال ، عـلاوه بـر جهـت دهی رویکرد کلی سیاست های توسعه منطقه خراسان ، می تواند یافته های قابـل تـوجهی در تحلیـل نظری رهیافت های فوق الذکر در مزیت سنجی منطقه ای ارائه نماید.