خلاصة:

رسیدگی‌وحل‌وفصل‌دعاوی‌معمولادرصلاحیت‌مقامات‌قضایی‌است.امروزه‌سیاست جنایی‌جدیدی‌تحت‌عنوان‌جنبش دفاع اجتماعی مطرح گردیده است که می‌کوشد به ‌شیوه‌های ‌علمی بابزهکارمبارزه نماید.سیاست ‌قضازدایی‌که ازطرف‌ حقوق‌دانان مطرح گردیده، درهمین راستا است. قضازدایی‌سیاستی‌است‌که تلاش می‌کند اصحاب‌دعوا را تاجایی‌که‌امکان‌دارد ازقید و بندهای‌ دستگاه‌قضایی‌برهاند.یکی از ابزارهای قضازدایی، قضاوت‌خصوصی می‌باشدکه طرفین ‌دعوا‌ می‌توانند خارج از نظام قضایی متمرکز، فرد واجدشرایطی‌را برگزیده‌ وحل‌‌وفصل‌‌خصومت‌رااز‌این طریق پی‌گیری‌کنند. ازطرف ‌دیگردرحقوق‌اسلامی،نهادمشابهی‌تحت‌عنوان‌نهادتحکیم قرنهاست مورد توجه فقهای عظام‌بوده‌است.آن‌چه‌دراین‌نوشتارمورد بررسی ‌قرارمی‌گیرد چگونگی‌ اثبات مشروعیت قضاوت ‌خصوصی ‌از طریق ‌نهاد تحکیم‌ می‌باشد. به‌ همین ‌خاطر ادله‌ قائلین‌ و مخالفین ‌نهاد تحکیم مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت و در پایان، دلایل مشروعیت قضاوت خصوصی بیان می‌گردد.

ملخص الجهاز:

"ربما کان بین‌الرجلین من اصحابنا المنازعه فی‌الشی فیتراضیان برجل منا فقال لیس هو ذاک انما هو الذی یجبر الناس علی حکمه بالسیف و السوط»(حر عاملی،وسایل الشیعه،18،5)ترجمه: از امام صادق(ع) سؤال کردم چه بسا بین دو نفر از شیعیان ما در مورد چیزی اختلاف و نزاعی رخ می‌دهد آن دو تراضی می‌کنند به فردی از شیعیان مراجعه تا بین آنان داوری کند (آیا این عمل آنها مراجعه به جور است) امام فرمود این چنین نیست زیرا او (قاضی جور و طاغوت) کسی است که مردم را با شمشیر و تازیانه بر حکم خویش مجبور می‌کند. یکی از بزرگان به ذیل روایت چنین استناد نموده است که: «راوی از امام سؤال می‌کند فان کان کل واحد اختار رجلا پس اگر هر یک کسی را به عنوان حکم قرار دهند، ایشان در مورد این قسمت از روایت می‌نویسد: پس به تحقیق در قسمت آخر روایت دارد که هر کدام از طرفین دعوا فردی را انتخاب می‌کند طبعا این فرض منطبق با قاضی منصوب نیست بلکه مراد قاضی تحکیم است. عزوجل الم تر الی الذین یزعمون انهم آمنوا بما انزل الیک و ما انزل من قبلک یریدون ان یتحاکموا الی الطاغوت و قد امروا ان یکفروا به»(حر عاملی، وسایل الشیعه، 18، 3)ترجمه: از امام صادق(ع) سؤال شد در مورد مردی که بین او و بردارش در حقی کمشکش بود آن گاه مطلب را برای حکمیت نزد یکی از برادرانش بردند او امتناع کرد و اصرار داشت که به قضاوت جور مراجعه کنند حضرت فرمود ابن بمنزله آن کسانی است که خداوند عزوجل در مورد ایشان فرمود آیا ندیدی کسانی را که گمان می‌کنند به آن‌چه بر تو و پیامبران قبل از تو نازل شد ایمان آوردند و تصمیم گرفتند که به طاغوت مراجعه کنند و حال‌ آن‌که امر شد‌ه‌اند به طاغوت کافر باشند."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

مشروعیت قضاوت خصوصی بر اساس نهاد تحکیم مقالة