مضامین مراثی حسینی در دیوان سید مرتضی مقالة

ابوالقاسم علي بن ابي احمدالحسين(355هـ.- 436هـ.) معروف به سيدمرتضي، از فقها و متكلمان بزرگ شيعه اماميه و سرآمد دربسياري ازعلوم مانند فقه، اصول، كلام، ادبيات، لغت وشعر، روزگارخويش بود. وي عمرشريف خويش را تنها به فراگيري علوم وتدريس وتاليف كتاب ورساله گذرانيد و پس از برادرش سيد رضي با كراهت، نقابت علويان را برعهده گرفت. شعر سيد مرتضي آينه تمام نماي روزگارش است؛ زيرا به اندازه كافي ثروتمند بود و نيازي به سرودن اشعار متكسبانه وتملق گويي نداشت. وي شاعري توانا وزبان آور بود ولي درشعر به شهرت وآوازه برادرش سيد رضي نرسيد وشايد تلاش حاسدان ودشمنانش يكي ازعلل آن باشد. سيدمرتضي 14 قصيده كوتاه وبلند مستقل جمعاً در 696 بيت براي جدش حضرت امام حسين (ع) مرثيه سروده است. دراين مراثي سوزناك كه به طورمعمول، آنها را در روزعاشورا مي سروده، از مباني فكري شيعه واز آرمان هاي آن دفاع كرده وتشيع مخلصانه خود را به نمايش گذارده است. بررسي مضامين مراثي حسيني سيدمرتضي اهميت خاصي دارد؛ چرا كه با پرداختن به آن معلوم خواهد شد وي كدامين واقعيات تاريخي را يادآور شده وچگونه برامام حسين (ع) وياران باوفايش گريسته وچه عبرت هايي را فرا روي خوانندگان اشعارخويش قرار داده است.

Abolghsem Ali B. Abi Ahmad Al-Hossein، also known as Seyyed or Shrif Mortaza was one of the great Shia jurists and was prominent in many disciplines like jurisprudence، principles، speech، literature، vocabulary and poem. Mortaza unlike his brother Razi was not fond of governmental positions and spent his noble life time just for acquiring scientific knowledge and teaching. Unwillingly، after the death of his brother، Mortaza took the responsibility of affairs of Alavite. Mortaza started singing poems since he was a kid. His poems are reflection of his lifetime as he was a rich man and did not have to flatter in his poems. He was a fluent and perfect but could not be as famous as his brother and that’s may be because of enemies and jealousies. Mortaza sang 14 short and long satirical poems independently and in total 696 verses for Imam Hussein (PBUH). Those poems are full of eulogies which he used to sing on the day of Ashura and defended basic thoughts and ideals of Shi'as. This paper discusses the concepts of his Husseinian eulogies that have been selected from among his works.