بررسی و سنجش شاخص های کیفیت زندگی در شهروندان مهاجر و بومی (مورد پژوهش: شهر قم) مقالة

با توجه به افزایش روزافزون مشکلات شهری به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه (افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، بی‌عدالتی، فقر، بی‌کاری، سوءتغذیه، سطح نازل زندگی و...) که بر تمام جنبه‌ها تاثیر مستقیم دارد، مشکلات بسیاری نیز به‌ویژه برای اقشار و دهک‌های پایین‌تر جامعه به‌وجود آمده و زندگی را برای آنان دشوار کرده است. ازاین‌رو پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی‌ـ تحلیلی‌ـ مقایسه‌ای و براساس روش کتابخانه‌ای و پیمایشی، که شامل توزیع760 پرسش‌نامه درمیان سرپرست‌های خانوار (براساس مدل کوکران) درمیان افراد محدودی (شهروندان مناطق 2 و 4 به‌عنوان مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر) بوده است، به مطالعة شاخص‌های مختلف عینی و ذهنی کیفیت زندگی در این دو قشر بزرگ در سطح شهر قم پرداخته است. برای تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از مطالعات میدانی، از نرم‌افزار اس پی اس اس و برای بررسی اثبات وجود رابطه و همبستگی بین متغیرها از آزمون تی استفاده شده است. درمجموع نتایج نشان می‌دهد که به جهت تفاوت ساختارهای مختلف اجتماعی‌ـ فرهنگی، به‌ویژه اقتصادی ساکنان دو منطقه، سطح رفاه و کیفیت زندگی ساکنان این دو منطقه و به‌عبارتی روشن‌تر شهروندان مهاجر و بومی شهر قم، تفاوت‌های نسبتا آشکاری دارد که حکایت از سطح نازل و رضایتمندی اندک از شاخص‌های کیفیت زندگی در منطقة 2 و رضایتمندی نسبی از کیفیت زندگی درمیان شهروندان بومی شهر (منطقة 4) دارد.

"مقادیر آزمون تفاوت درآمد ماهانة سرپرست‌های خانوار بین گروهای تحت مطالعه متغیر منطقه آزمون تی میزان درآمد ماهانه مهاجران ساکن در شهر افراد بومی تی درجه آزادی میانگین سطح معنا‌داری 950/7- 758 5930/2 000/0 (مأخذ: محاسبات انجام‌شده بر روی اطلاعات مستخرج از پرسش‌نامه:1390) وضعیت موجود درمیان دو گروه نشان می‌دهد که درآمد سرپرست‌های خانوار بومی شهر به مراتب بالاتر از درآمد سرپرست‌های گروه‌های مهاجر است که همین عامل می‌تواند بیشترین نقش را در قابلیت دسترسی آنها به بسیاری امکانات و تجهیزات رفاهی و درنتیجه کیفیت زندگی مطلوب داشته باشد. درصد میزان برخورداری مساکن از امکانات و تجهیزات در دو گروه تحت مطالعه تجهیزات موجود در مسکن منطقه مهاجران ساکن در شهر (درصد) افراد بومی (درصد) بلی خیر بلی خیر برخورداری مسکن از آب، گاز و برق شهری 5/88 5/11 95 5 برخورداری مسکن از ابزارآلات سرمایشی و گرمایشی 5/98 5/1 100 - برخورداری مسکن از حمام بهداشتی 100 - 100 - برخورداری مسکن از نور و روشنایی کافی و مناسب 92 8 97 3 (مأخذ: مطالعات نگارندگان حاصل از تحلیل پرسش‌نامه‌ها: 1390) بررسی میزان برخورداری دوگروه تحت مطالعه از خدمات شهری از دیگر بخش‌های پرسش‌نامه بررسی سطح برخورداری از خدمات شهری است که جهت سنجش و مقایسة دو گروه تحت مطالعه از نظرکیفیت دسترسی به خدمات مختلف شهری، از آزمون تی استفاده شده است که به مقایسة میانگین دو جامعه می‌پردازد (جدول7)."