خلاصة:
در این مقاله سعی نگارندگان بر این است تا به بررسی این مسئله بپردازند که آیا وضعیت پیشین زیاندیده در میزان مسئولیت واردکننده زیان تاثیرگذار است یا خیر. منظور از وضعیت پیشین زیاندیده در این مقاله، وضعیت غیرطبیعی جسمی او قبل از ورود زیان است. گاه عامل زیان، میزان خسارت زیان دیده راتشدید میکند؛ گاه نیز ماهیت خسارت زیاندیده را تغییر میدهد. باید گفت چه در قانون جدید و چه در قانون قدیم مجازات اسلامی، بهجز مورد نابیناساختن تنها چشم زیاندیده که قانونگذار آن را در تشدید مسئولیت عامل زیان و محکومساختن او به پرداخت دیه دو چشم موثر دانسته است، در سایر موارد قانونگذار وضعیت پیشین را در تخفیف مسئولیت عامل زیان موثر دانسته است. بنابراین مورد چشم در تشدید مسئولیت، موردی استثنایی است که باید به تفسیر مضیق در مورد آن اکتفا نمود.
In this research we have tried to investigate if the victim’s predisposition would influence civil liability of tortfeasor. In exact words “Predisposition” means the unusual physical situation of the victim before damages are incurred to him. Sometimes the tortfeasor intensify victim’s unusual situation and sometimes he changes the nature of his disability. We reached to a conclusion according to which، except causing perfect blindness which is effective in intensifying tortfeasor’s liability، in other situations، predisposition is effective in reducing tortfeasor’s liability. As a result، we should suffice to strict interpretation in the case of blindness.
ملخص الجهاز:
مشارکت زبان دیده در وقوع خسارت نیست بلکه بحث بر سر این است که آیا زبان دیده به سبب وضعیت غیر طبیعی که قبل از وقوع خسارت داشته و این وضعیت غیر طبیعی در تشدید خسارت وارده تأثیر داشته است به گونه ای که اگر این وضعیت پیشین نمی بود خسارت کمتری وارد میشد از دریافت بخشی از خسارت محروم می ماند با خیر ۱۲۶ Johann Neethling, Contributory Negligence under South African Law, November ۲۰۰۳ ۱۷۲ ذکر این نکته نیز در مقدمه لازم به نظر میرسد که درست است که اعمال قاعده اقدام و نیز اثر خطای زبان دیده که در متن مقاله به مقایسه آن با موضوع بحث پرداخته شده است.
ثانیا از این میان زبان دیده که دست تقدیر او را ناقص الخلقه و دارای ساختار فیزیکی غیر عادی نموده بیشتر سزاوار تحمل خسارت است یا فاعل فعل زبان بار که مرتکب تقصیر شده است؟ آیا معافیت مقصر از مسئولیت به معنای سوء استفاده از خلقت ناقص دیگران نیست؟» ۲-۲ بررسی حکم در فقه در فقه این عقیده رایج است که در صورتی که عمل عامل زبان، سبب تغییر ماهیت خسارت زیان دیده شود عامل زبان مکلف به پرداخت کل خسارت می شود؛ یعنی نه تنها وضعیت پیشین زبان دیده نسبت معافیت عامل زبان نخواهد شد، بلکه سبب افزایش مسئولیت وی نیز میشود؛ این در حالی است که اگر با فعل عامل زبان خسارت زبان دیده افزایش باید وی تنها مکلف به جبران میزان خسارتی است که بر اثر عمل خود ایجاد کرده است نه تمام خسارت برای مثال اگر تنها یک چشم زبان دیده بینا باشد اما دچار حالاتی نظیر ضعف و بیماری و شب کوری با لوجی باشد بر اساس قول مشهور در فقه از بین بردن این چشم سبب تحقق دیه کامل می شود.