خلاصة:
منطقه تخت سلیمان در بین عرض جغرافیاییشمالی و طولشرقی در شمال شرق شهر
تکاب، در قسمت جنوبی استان آذربایجان غربی در ایران قرار گرفته است.ویژگیهای
زمینشناسی و اقلیمی منطقه تخت سلیمان شرایط مناسبی را برای پیدایش اشکال، کارست
فراهم ساخته است.تراورتن از سنگهای عمده کربناته منطقه است که از سنگهای آهکی و
دولومیتی دوره کرتاسه تشکیل شده است.چشمههای که در قسمتهای مختلف منطقه وجود
دارند به وسیله انحلال سنگهای کربناته، سنگهای تراورتن را به
وجودآوردهاند.فعالیتهای تکتونیکی در زمانهای مختلف زمینشناسی بیش از 85 گسل را
در این منطقه به وجودآوردهاند.این گسلها همراه با شکافها و درزهها عامل مهمی
برای پیدایش اشکال کارست به خصوص کارنها در منطقه میباشند شرایط اقلیمی مانند بارش
باران و رطوبت نسبی نیز در پیدایش کارنها مهم میباشند.انحلال اولیه و سطحی سنگهای
تراورتن این کارنها را به وجودآورده است. عوامل درونی و بیرونی موجب پیدایش کارنهای
متنوعی شدهاند که در این رابطه بارش عامل بیرونی و ویژگی سنگها عامل درونی محسوب
میشوند.
ملخص الجهاز:
"ویژگیهای زمینشناسی و اقلیمی منطقه تخت سلیمان به صورتی است که شرایط را برای شکلگیری پدیدههای کارست فراهم ساخته است، سنگهای آهکی تراورتن که از نهشتهگذاری چشمههای آهکساز در کواترنر به وجود آمدهاند و همچنین آهکهای دولومیتی قدیمیتر، قسمتهای از منطقه را تحت پوشش قرار دادهاند.
این کارنها را به صورت زیر دستهبندی میکنیم: 2-1-اشکال دایرهای کارنها 4 :برخی کارنها به شکل دایره یا بیضی دیده میشوند و عامل بارش نقش اولیه را در تشکیل آنها داشته است.
نمونه پنهای مسطح و کفدار را در اطراف دولین چال تپه و دریاچه تخت سلیمان مشاهده میکنیم و نوع استوانهای آن در اطراف دولین انحلالی جنوبی که در حد فاصل کوه تویله و کوه زندان سلیمان تشکیل شده وجود دارد<<نقش اورگانیسمها و فرسایش شیمیایی در شکلگیری این نوع کارنها مشهود است(فورد-ویلیام، 1989، 379).
عکس 1 یک کارن شکافی یا گریک که در اثر دخالت عوامل تکتونیک و مورفودینامیک ایجاد شده است، جنوب غرب روستای برنجه 2-4-کارنهای دیواری 19 :آهکهایی در سطح منطقه وجود دارند که از نوع آهکهای دولومیتی میباشند.
این مجموعه در یک سطح تقریبا مسطح به وجود آمده است در تشکیل کارنهای ساییده شده پوشش خاکی تأثیر مستقیم داشته است، کارنهای بارانی تحت تأثیر قطرات باران قرار داشته و تشکیل شدهاند و پنها علاوه بر وجود آب به نحوی از ارگانیسمها و فرسایش شیمیایی نیز تأثیر پذیرفتهاند.
نقش کارنها را میتوانیم به صورت زیر بیان کنیم: -کارنها که از عمل انحلال در سنگهای آهکی به وجود میآیند، شیارها و حفرههایی را در سطح این سنگها ایجاد کرده و به نوعی مقاومت آنها را در برابر عوامل مورفوژنز کاهش میدهند."