خلاصة:
در حوزههای مختلف مطالعات گردشگری، بسته به نیاز و کاربرد، گردشگران به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. انواع این دستهبندیها یا گونهشناسیها بر مبنای معیارهای متفاوتی تنظیم میشوند. گونهشناسی جامعهشناختی کوهن بر مبنای مفهوم نهادیشدن یکی ازاین انواع است. در این تحقیق نحوهی تأمین نیازهای اولیه (سرپناه، خوراک و جابه جایی در مقصد) و میزان برخورداری از خدمات میزبانی نهادی شده در شهر مشهد، شاخصی از میزان نهادی بودن گردشگری تعریف شد. به این منظور دادههای طرح پژوهشی«بررسی کیفیت اقامت و ترجیحات زائران ایرانی در مدت حضور در شهر مشهد» مبنای تحلیل ثانویه قرار گرفت. جمعیت نمونهی تصادفی شامل1600 زائر ایرانی شهر مشهد در سالهای 89 و 90 بود. با اتکا به درونمایهی مدل کوهن، گردشگران در سه دسته نهادی، نیمه نهادی و غیر نهادی قرار گرفتند. نتایج نشان داد حدود دو-سوم زائران (3/68 درصد) بهصورت غیرنهادی، کمی بیش از 20درصد به صورت نیمه نهادی و حدود 10درصد نیز بهطور نهادی به مشهد سفر کرده بودند. همچنین نتایج نشان داد افراد جوانتر، شهریها، افراد با درآمد، تحصیلات و منزلت شغلی بالاتر بیش از دیگران از خدمات نهادی گردشگری در شهر مشهد استفاده کرده اند. این نتایج دلالتهایی برای برنامهریزیهای آتی در بخش خصوصی و عمومی در توسعه گردشگری شهر مشهد دارد.
Introduction
There are a variety of categorizations for tourists in different fields of tourism studies on the basis of different criteria. Cohen''s sociological typology categorizes tourists on institutionalization of tourist services. The current article which is based on Cohen''s theory examines thetypology oftourists in Mashhad. The degree of institutionalization is defined as how tourists meet their basic needs (accommodation، food and transportation) and how much they benefit from hospitality services.
Materials And Methods
The data provided in a previously conducted research «A Survey of Iranian Pilgrims Accommodation and Preferences in Mashhad» were meta-analyzed. The research sample included 1600 Iranian pilgrims visiting Mashhad in 1389 and 1390 (2011). Discussion and
Results
Based on Cohen''s model، the tourists were classified into three categories of institutional، semi institutional and non-institutional categories. Findings indicate that around two-third of tourist (68. 3%) had experienced institutional travel to Mashhad while a bit more than 20% and 10% had semi-institutional and non-institutional visits respectively. It was also found that the younger city dwellers and people with higher income and education utilize institutional tourist services more than the others.
Conclusion
These findings can have implications for future planning oftourism development in private and public sectors.
ملخص الجهاز:
/ نمودار ١: توزیع فراوانی کنش غالب زائران در مدت حضور در شهر مشهد برحسب چهار فصل سال منبع : یافته های تحقیق جدول (٢) نشان می دهد کنش غالب بیش از٧٠ درصد زائرانی که در گونه های غیرنهادی و نیمه نهادی سفر کرده اند، صرفا زیارتی بوده است .
جدول ٦: میزان هزینه سرانه ی روزانه پرداخت شده توسط گردشگران در امور اولیه سفر هزینه سرانه ی روزانه در امور اولیه سفر اسکان 95000 4960/9458 4200 / 8724 9068/2770 1814/4841 خوراک 35000 3187/8321 3130/1325 4649/9613 710/9128 حمل و حمل و نقل شخصی 27777 942/0096 1194/5777 609/2541 0 نقل ١ حمل و نقل عمومی 100600 9918/4420 9609/2867 12523/7539 6785/3973 منبع : یافته های تحقیق برای پاسخ به این سوال که «آیا مجموع هزینه های سرانه ی روزانه ی سفر در بین گونه های مختلف گردشگری متفاوت است ؟» ابتدا وضعیت متغیر مجموع هزینه های سرانه و روزانه سفر ازحیث نرمال یا غیر نرمال بودن مورد بررسی قرار گرفت .
این مقادیر نشان از آن دارد که به طور کلی استفاده از خدمات نهادی شده گردشگری اعم از «چگونگی صرف غذا در طول سفر»، «نوع اقامتگاه در شهر مشهد»، «نوع وسیله نقلیه درون شهری »، «نوع وسیله نقلیه سفر»، «چگونگی یافتن محل اقامت در شهر مشهد» و « نحوه سازماندهی سفر» در میان گردشگران مشهد ناچیز است .