خلاصة:
سابقه و هدف: با توجه به قند خون بالا در بیماران دیابتی و عوارض شناخته شده آن، این پژوهش با هدف تعیین تاثیر مصرف گیاه ریحان بر روی غلظت قند خون بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد در سال 1378 انجام گرفت.
مواد و روش ها: پژوهش به روش کارآزمایی بالینی از نوع cross over روی تعداد 16 بیمار داوطلب که تحت درمان با داروهای پایین آورنده قند خون نبودند، انجام گرفت. نمونه ها به طور تصادفی به دو گروه 7 نفری تقسیم شدند. به گروه آزمایش روزانه 20 گرم پودر ریحان مخلوط با ماست همراه رژیم غذایی معمولی به مدت 4 هفته داده شد و گروه شاهد فقط رژیم غذایی معمولی را دریافت کردند، پس از 2 هفته دوره پاکسازی جای گروه آزمایش با شاهد عوض شد. در چهار مقطع آغاز، پس از 4، 6 و 10 هفته، غلظت قند سرم ناشتا و قند سرم 2 ساعت پس از صرف صبحانه استاندارد اندازه گیری شد و اختلاف هر گروه با آزمون Paired t-test و بین دو گروه با آزمون t-test تعیین گردید.
یافته ها: 10 زن و 6 مرد با میانگین سنی (± انحراف معیار) 8±46.9 سال، وزن 9.1±66.8 کیلوگرم و مدت آگاهی از ابتلا 1.7±3.3 سال وارد مطالعه شدند. میانگین مقدار کربوهیدرات و فیبر دریافتی در دوره رژیمی با ریحان (47.1±242.9 و 5.6±20.9 گرم) به طور معنی داری از دوره رژیمی غذای معمولی (48.4±204.8 و 8.5±9.6 گرم) بیشتر بود (به ترتیب p<0.01 و (p<0.001. غلظت قند سرم ناشتا در پایان دوره مصرف ریحان همراه رژیم معمولی 114.2±12.5) میلی گرم در دسی لیتر) در مقایسه با مقادیر پایه این دوره 140.4±17.3) میلی گرم در دسی لیتر) و همچنین نسبت به دوره رژیم معمولی (17.3±140.4 میلی گرم در دسی لیتر) کاهش معنی دار آماری داشت (p<0.001). غلظت قند سرم 2 ساعت پس از صرف صبحانه استاندارد در پایان دوره مصرف ریحان همراه با رژیم معمولی 160.5±15.8) میلی گرم در دسی لیتر) در مقایسه با مقادیر پایه این دوره (9.1±195.4 میلی گرم در دسی لیتر) و همچنین نسبت به دوره رژیم معمولی (12.2±195.6 میلی گرم در دسی لیتر) کاهش معنی دار آماری نشان داد (p<0.001).
نتیجه گیری و توصیه ها: مصرف ریحان همراه با رژیم غذایی غلظت قند سرم بیماران دیابتی نوع 2 را کاهش می دهد. انجام پژوهش مشابهی بر روی تاثیر این گیاه بر چربی های خون، هموگلوبین گلیکوکوزیله، مواد معدنی و ویتامین های خون و همین طور تاثیر دراز مدت آن توصیه می گردد.
(
, 
, 
)
