خلاصة:
تعهد عاطفی یکی از ابعاد سهگانة تعهد سازمانی است که اکثر سازمانها به دنبال راهکارهایی برای ایجاد، حفظ و افزایش آن در سازمان هستند. سازمانهای اسلامی، بهدلیل تفاوت مبنایی با سازمانهای غیراسلامی، نیازمند شیوههای خاص خود در افزایش تعهد سازمانی و ابعاد سهگانه آن میباشند. بهمنظور شناسایی راهکارهای افزایش تعهد عاطفی در اسلام، پس از جمعآوری ادبیات تحقیق و پس از جستوجو در کتابهای اسلامی، یافتههای خود را با تمرکز بر روش تحلیلی ـ توصیفی، بیان کرده و به نتایج زیر دست یافته است:راهکارهای افزایش تعهد عاطفی از دیدگاه اسلام عبارتند از: نگاه مثبت و محبتآمیز به یکدیگر، ابراز و بیان مهر و محبت، رعایت انصاف، چشمپوشی و مدارا، عفو و گذشت، حسن خلق، حسن ظن، نرمی در گفتار، احسان به دیگران، ایجاد رابطه عاطفی، شفافیت در امور، انتصابات مقبولانه، رعایت مساوات و برابری، سعه صدر.
ملخص الجهاز:
"«انصاف» یکی از ارزشهایی است که اگر افراد سازمان و مسئولان آن داشته باشند، قلوب آنها نسبت به همدیگر نزدیکتر خواهد شد و تعهد عاطفی افراد نیز در آن سازمان افزایش مییابد؛ زیرا انصاف بنا به فرمایش امیرمؤمنان(ع): «انصاف دلهای افراد را به همدیگر پیوند میدهد» (تمیمی آمدی، 1410ق، ص 60) و دوستی را میان آنها استحکام میبخشد: «انصاف محبت را استمرار میبخشد» (همان، ص 58) و مادام که انصاف هست، پیوند قلوب افراد استمرار دارد: «با انصاف است که برادری ادامه مییابد» (همان، ص 703).
اگر مدیران در تشکیل گروهها، و یا انتخاب همکار برای یک فرد در سازمان، به این امر توجه کنند و افرادی را در کنار هم قرار دهند که از نظر شخصیتی و فرهنگی تفاوتهای کمتر و یا اشتراکات بیشتری داشته باشند، تا رابطههای عاطفی مستحکمی به وجود آید، تعهد عاطفی و میل به ادامه فعالیت در آنها افزایش مییابد.
چنانچه سازوکار ادارة امور بهگونهای تنظیم شود که همه چیز بهجز اسرار نظامی در چارچوب حق و اموری که لازم است پوشیده بماند، شفاف باشد، و به محض ظهور خلاف و تباهی آشکارسازی شود و حتی در صورت گمان ستمی، مسائل آشکار و بیپرده در میان گذاشته شود، امور زمامداری و مدیریت به سامان میگردد (دلشاد تهرانی، 1388، ص 610) و افراد دلگرمی بیشتری برای ادامه فعالیت در سازمان خواهند داشت، تعهد عاطفی آنان افزایش مییابد.
همچنین اگر گروههای سازمانی، با یکدیگر اختلاف کرده و هریک فرد مسئول را از گروه خود بخواهد، انتصاب یک مسئول بیرونی، که مورد پذیرش آنهاست، میتواند موجب افزایش تعهد عاطفی و میل به همکاری و ادامه فعالیت آنها باشد."