خلاصة:
در ساخت کانونیسازی گسسته ، یک سازة واحد زیرساختی مانند ساخت ملکی گسسته شده و بخشی از آن پیش آیند و بخشی دیگر ابقا می شود. این ساخت را میتوان براساس اینکه هسـته (سازة کانونی) از درون بند پایه یا بند پیرو حرکت کرده، به دو نوع کوتاه و بلند تقسـیم کـرد. سازة پیش آیند دارای مشخصه کانون و تقابل است و تکیه زیروبمی نیز روی آن قرار دارد. تبعیت از جزیره و اصل کوتاهترین حرکت ، عدم گسستگی متمم حرف اضافه ، همبستگی بین پارهجملـه هـا و سازه های پیش آیند، و پیش آیند شدن بخشی از یک اصطلاحپاره از مهـم تـرین ویژگـیهـای نحوی این ساخت هستند و تمام آنها موید تحلیل حرکت اند. در این ساخت ، هسته گروه کانون واقع در بالای گروه زمان دارای مشخصه کانون تعبیرناپذیر است . پس از بازبینی مشخصه مزبور از طریق تطابق ، مشخصه [EPP] سبب حرکت غیرموضوع سازة کانونی میشود. در مقاله حاضر ساخت فوق و فرایندهای آن در زبان گیلکی (گویش اشکورات) مورد توصیف قرار میگیرد.
ملخص الجهاز:
تبعیت از جزیره و اصل کوتاهترین حرکت ، عدم گسستگی متمم حرف اضافه ، همبستگی بین پارهجملـه هـا و سازه های پیش آیند، و پیش آیند شدن بخشی از یک اصطلاحپاره از مهـم تـرین ویژگـیهـای نحوی این ساخت هستند و تمام آنها مؤید تحلیل حرکت اند.
مثالهای زیر نمایانگر گسسته شدن این گروهها و اشتقاق نمونه های مختلف کانونیسازی گسسته است : در مثالهای (٥-٢) به ترتیب سازههای «min»،kmr« »،sib« » و «mutur» از ساخت ملکی، گروه عددی و گروه حرف تعریف جدا شده و در جایگاه آغازین جمله قرار گرفته اند.
1. Bolinger ٣-٢- ویژگیهای نحوی به طور کلی سه نوع تحلیل در رابطه با ساخت های گسسته که کانونیسازی گسسته نیز نوعی از آن تلقی میشود صورت گرفته است : ١- این نوع ساخت ها حاصل حرکـت یـک سازه مانند سازة کانونی از جایگاه بینشان به جایگاه مشخص گره یک گروه نقشی واقـع در حاشیۀ چپ جمله است (برای مثال نک .
surx- pirn- ti dus darm ز- surx- pirn این ویژگی نیز نشان میدهد که کانونیسازی گسسته در گیلکی اشکورات از طریق پیش آیند شدن یک سازه مشتق میشود.
ویژگی مهم آوایی و معنایی ساخت مزبور ایـن اسـت کـه سازة پیش آیندشده دارای مشخصۀ کانون است و تکیۀ زیروبمی نیز روی آن قـرار دارد.
تمام این ویژگیهای نحوی نشان میدهند که کانونیسـازی گسسته در گیلکی اشکورات حاصل اشتقاق- در- پایـه نیسـت ، بلکـه از طریـق حرکـت غیرموضوع یک سازه مشتق میشود، بدین معنی که هسته از یک گروه زیرساختی کـه شامل هسته و باقیمانده است خارج میشود.