خلاصة:
شرایط داخلی و بین المللی کشورمان در عرصه علمی، توجه به وضع رفاهی نخبگان به طورعام و دانشجویان به شکل خاص را مضاعف ساخته است. مهاجرت نخبگان علمی، جذابیت های تحصیل در خارج از کشور و بهره برداری کشورهای توسعه یافته از دانش آموختگان ایرانی، در سال های اخیر، توجه به کیفیت زندگی دانشجویی و برنامه ریزی راهبردی برای ارتقای آن را، اجتناب ناپذیر کرده است. گزارش های ملی دربخش آموزش عالی، نشان دهنده سطوح پایین امکانات مادی و بی توجهی به ابعاد گوناگون کیفیت زندگی دانشجویان است. هدف اصلی این مقاله، ارائه برنامه راهبردی- پیشنهادی در این راستا از طریق مطالعه منابع چندگانهو سرانجام تحلیل محیطی وضعیت صندوق رفاه دانشجویی، به منظور تعیین و تحقق اهداف واقعبینانهتر در مسیر ارتقاء کیفیت زندگی دانشجویان، می باشد. این بررسی، علاوه بر توصیف جایگاه رفاه دانشجویی در نظام آموزش عالی به بررسی عملکرد صندوق رفاه دانشجویان به عنوان متولی اصلی تامین رفاه این بخش از جامعه پرداخته و عوامل درونی و بیرونی موثر بر موفقیت و یا عدم موفقیت این نهاد را مورد شناسایی قرار دادهاست. روش جمعآوری اطلاعات و دادهها روش سه سویه نگری است که مقدمتا با استفاده از منابع و گزارش های معتبر و متعدد، از جمله گزارشهای رسمی معاونت برنامهریزی ریاست جمهوری، عملکرد صندوق رفاه دانشجویان، مورد بررسی قرار گرفت و در پایان با استفاده از تکنیک تحلیل محیطی (سوات ) برنامه راهبردی پیشنهادی ارتقاء وضعیت رفاه و کیفیت زندگی دانشجویی برای نظام آموزش عالی کشور و مشخصا صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم و وزارت بهداشت تنظیم گردید. برنامه ای که ضمن در نظرگرفتن اصول و ارزش های موجود در اسناد بالادستی، به لزوم ارتقای زندگی و بهزیستی دانشجویان تاکید و آن را ضرورتی در سطح ملی می داند و با تقسیم کار نهادی (نگاشت نهادی)راهبردها و اقدامات متنوع و عملیاتی ارائه می دهد.
ملخص الجهاز:
روش جمع آوری اطلاعات و دادهها روش سه سویه نگری است که مقدمتا با استفاده از منابع و گزارشهای معتبر و متعدد، از جمله گزارشهای رسمی معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری، عملکرد صندوق رفاه دانشجویان، مورد بررسی قرار گرفت و در پایان با استفاده از تکنیک تحلیل محیطی (سوات ) برنامه راهبردی پیشنهادی ارتقاء وضعیت رفاه و کیفیت زندگی دانشجویی برای نظام آموزش عالی کشور و مشخصا صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم و وزارت بهداشت تنظیم گردید.
بر این اساس در ایران صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ١٣٨٧ پس از تدوین برنامه ی راهبردی خود با مأموریت " زمینه سازی رشد استعدادهای دانشجویان و تأمین دست کم رفاه لازم برای دانشجویان مستعد و کم بضاعت ، شناسایی و سنجش نیازهای مادی و رفاهی آنان و تأمین منابع مالی مورد نیاز و اعطای تسهیلات مستقیم و غیرمستقیم مادی و غیرمادی به دانشجویان و نظارت بر آنان" در تعامل با دانشگاهها و دانشجویان، فعالیت هایی در زمینه تأمین خدمات رفاهی و اعطای تسهیلات دانشجویی انجام داده است (محمد نژاد عالی زمینی، ١٨٣:١٣٨٨).
روش تحقیق مقاله حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است که در آن علاوه بر توصیف جایگاه رفاه دانشجویی در نظام آموزش عالی به بررسی عملکرد صندوق رفاه دانشجویان به عنوان متولی اصلی تأمین رفاه این بخش از جامعه پرداخته ، و در صدد شناسایی و تحلیل عوامل درونی و بیرونی مؤثر بر موفقیت و یا عدم موفقیت این نهاد میباشد؛ تا از این طریق بتواند به ارائه یک برنامه راهبردی برای فعالیت های آینده صندوق دست یابد.