خلاصة:
ماهیت ارزش و چگونگی پیدایش آن و روند شکلگیری توزیع سهمهای درآمدی و ارتباط این دو با یکدیگر، عرصه چالشها میان دیدگاههای مختلف اقتصادی از دیر زمان بوده است. تلاش در بازیابی و تجزیه و تحلیل این دیدگاهها زمینه مناسبی برای رشد و ارائه نظریات اقتصادی فراهم میسازد و با توجه به اینکه این عرصه، تعامل میان ارزشها و نگرشها را به خوبی نمایان میسازد، امکان ارائه دیدگاههای اقتصادی اسلام و راهبردهای آنرا فراهم مینماید. این نوشتار تلاشی برای بررسی این موضوع بسیار شنیده و کم فهمیده میباشد. در بخش اول، نظریه ارزش را از دیدگاه آدام اسمیت، دیوید ریکاردو، کارل مارکس و ویلیام استنلی جونز بررسی نموده و سپس دیدگاه آیتاله صدر(ره) را بیان مینماییم. در بخش دوم نظریه توزیع را از دیدگاه آنان بررسی میکنیم و به عنوان نتیجه در بخش سوم وجود ناسازگاری را در دیدگاه آیتاله صدر(ره) تبیین مینمائیم. در نهایت در بخش چهارم رهیافتی برای ایجاد سازگاری تبیین میگردد.
The nature of value and its advent and the process of distribution of income shares and relation of these two with each other has been arena of challenges of different economic schools. The attempt in analyzing these views provides a suitable field for presenting economic views. This arena reveals interaction between values and attitudes and provides the possibility of demonstrating the views of Islamic economics and its strategies. This paper is based on literature studies and using deductive reasoning.
In the first part، the theory of value from the viewpoint of Adam smith، David Ricardo، Karl Marx and Stanly Jevons is investigated. Then the view of Ayatollah Sadr will be mentioned. In the second part، the theory of distribution is investigated from the viewpoint of them and then we explain the existence of inconsistency in Ayatollah Sadr version as a result of this part. In the third part، the principle of commercial liability is explained. Based on the consistency of which we have discussed، if the owners are not liable to capital، income securities issued will be banned.
ملخص الجهاز:
از دید او در مرحله ابتدایی همه حاصل کار به کارگران تعلق دارد اما در مرحله بعد که مالکیت خصوصی در زمین و انباشت سرمایه مطرح میشود اجاره به عنوان بخشی از حاصل تولید کارگران کسر و به اربابها داده میشود و پس از تشکیل سرمایه و مشارکت آن در فرآیند تولید بخش دیگری از محصول کارگر به عنوان سود به صاحب سرمایه داده میشود، یعنی آنچه به صاحبان سرمایه و مالکان زمین داده میشود بخشی از ارزشی است که کارگر ایجاد نموده است؛ اسمیت در بخشی از کتاب خود میگوید: «همین که زمین تحت مالکیت خصوصی درمیآید، ارباب و زمین داران سهمی تقریبا برابر همه محصولی که کارگران میتوانند تولید کنند یا به دست آورند طلب میکنند.
از میان کلمات فقها در مورد تحریم ربا دو دیدگاه استخراج میشود: الف- در موضوع حکم ربا چگونگی انشا دخالت دارد یعنی اگر انشای معامله به طور مستقیم متوجه دریافت زیاده در برابر زمان باشد، ربا تحقق یافته و حرام میباشد؛ به طور مثال چنانچه طلبکار پس از انقضای مدت بدهی برای استمهال بدهی مطالبه اضافهای نماید و بدهکار ملزم به ادای آن باشد، ربای حرام تحقق یافته است و یا اینکه قرض دهنده با این شرط که زیادهای بگیرد پول را قرض دهد، ربای حرام محقق شده است.