خلاصة:
روابط ایران و فرانسه در سه دهۀ اخیر، فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشته است. با وجود این، در چند سال گذشته و بهویژه در دوران ریاست جمهوری سارکوزی، روابط دو کشور به سردی بیسابقهای گراییده است. به نظر میرسد تحولات اخیر در منطقه و پرونده هستهای ایران، همراه با تغییراتی که در رویکرد فرانسه نسبت به ایران شکل گرفت، از جمله دلایل این امر باشد. مقالۀ حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چرا فرانسه در دوران سارکوزی مواضع بسیار تندی علیه ایران اتخاذ کرد. نگارنده با نیمنگاهی به نظریههای نئورئالیستی که بر ضرورت جلوگیری از ظهور هژمونهای منطقهای تأکید دارد، معتقد است نگرانی فرانسه از افزایش قدرت ایران در منطقه، اصطکاک منافع دو کشور در سطح منطقهای، همچنین تلاش ایران برای دستیابی به فناوری هستهای مهمترین علل رویکرد ستیزهآمیز فرانسه به ایران بوده است.
ملخص الجهاز:
به اعتقاد نویسنده ، به رغم تلاش های فرانسه ، سیاست خـارجی این کشور تحت فشارهای فزایندة واشینگتن قرار گرفت ، لذا پاریس بر سر دوراهی قرار گرفت ، به گونه ای که از یک سو، چشم به منابع انرژی خاورمیانه دارد و از سوی دیگـر اتخاذ مواضع یکسان با ایالات متحده ، علیه ایران ممکن است در روابط تهران - پـاریس خلل ایجاد کند.
در این میان ، اگر دولتی که نامزد کسب موقعیت هژمون منطقه ای در منطقۀ حسـاس خاورمیانـه است ، از قابلیت ویژه ای نظیر تجهیز به فناوری هسته ای برخوردار باشد، تهدیـد آمیزتـر تلقی میشود و مقابله با آن ضرورت بیشتری پیدا میکنـد؛ از همـین رو، مهـار ایـران از راه های مختلف به عنوان کشوری که از دیدگاه غرب مـیتوانـد از طریـق مجـاورت بـا کشورهای حاشیۀ جنـوبی خلـیج فـارس و بـا اسـتفاده از نیروهـای تحـت نفـوذ خـود (حـزب الله و حمـاس ) تهدیـداتی را متوجـه ایـن کشـورها و اسـرائیل کنـد، و امنیـت قدرت های بزرگ را از طریق تسلط بر جریان انتقال انرژی و نیز وارد شـدن بـه باشـگاه هسته ای تهدید کند، در دستور کار امریکا و دیگر متحدان آن قرار گرفته است .
دکترین نظامی جدیـد فرانسـه نیـز کـه در قالب کتاب سفید در سال ٢٠٠٨م انتشار یافت ، بر تجدید ساختار شبکه های پایگـاه هـای نظامی این کشور و قائل شدن اولویت برای منـاطق حیـاتی و اسـتراتژیک ماننـد حـوزة خلیج فارس به جای مناطق نفوذ سنتی فرانسه تأکید می کرد (٢٠٠٨ ,Moran).