خلاصة:
در حادثة عظیم دفاع مقدس، همچنان که در همـة شـئون زنـدگی مـردم ایـران تاثیر گذاشته است ، با ورود به عرصة آثـار هنری و ادبی ، نظام ارزشـی خاصــی را نیز تبیین کرده اسـت و هنرمنـدان دفـاع مقـدس، اصـیل تـرین وظیفـة خـود را حراست از این نظام ارزشی می دانند. از ایـن رو هرگونـه تغییـر و تبـدیل در ایـن ارزشها، واکنش هنرمندان را سبب شده و رفته رفته جریانی به نـام «اعتـراض» را پدید آورده است . در ایـن میان شعر و سینمای دفـاع مقـدس در یـک همگرایـی آشکار، مضمون اعتراض را جانمایة آثار خـود قـرار داده اسـت . در ایــن جسـتار میانرشته ای ، ایـن همگرایی در دو قـسم اعتراضهای اجـتماعی و اعـتراضهـای سیاسی نشان داده شده است . برای بررسی عنصر اعتراض در هنر دفـاع مقـدس، در این مقاله علاوه بر یادکرد چهرههای مختلف شعر و سینما، بر آثـار نـامورترین سینماگر دفــاع مقـدس، «ابـراهیم حـاتمی کیـا» و مشــهورترین شـاعر مضـمون اعتراض در شعر دفاع مقدس، یعنی «علی رضا قزوه» تاکید شده است .
The Great Event of Holy Defense not only affected all life aspects of Iranians، but also it explained and determined a special value system by its entrance into literary and artistic works; and Holy Defense artists believe that their duty is to preserve and custody this value system. Therefore every kind of change and transmutation in these values caused reactions of these artists and gradually made a movement named “Protest”; meanwhile، Holy Defense poetry and cinema has made “Protest” its main content. This convergence is shown in two kinds of social and political Protests in this interdisciplinary article. To review the Protest element in Holy Defense art، not only we named different famous faces in its poetry and cinema، but also we focused on works of one of the most famous Holy Defense cinema artists named “Ibrahim Hatami-Kia” and poets named “Alireza Qazve”.
ملخص الجهاز:
بررسی جریان اعتراض در شعر و سینمای دفاع مقدس با تکیه بر آثار «علی رضا قزوه » و «ابراهیم حاتمی کیا» * ساجده تقی زاده ** غلامرضا کافی چکیده در حادثة عظیم دفاع مقدس، همچنان که در همـة شـئون زنـدگی مـردم ایـران تأثیر گذاشته است ، با ورود به عرصة آثـار هنری و ادبی ، نظام ارزشـی خاصــی را نیز تبیین کرده اسـت و هنرمنـدان دفـاع مقـدس، اصـیل تـرین وظیفـة خـود را حراست از این نظام ارزشی می دانند.
» اعتراض در سینمای دفاع مقدس در آغاز انقلاب و شروع جنگ تحمیلی ، سینمای ایران هنوز گرفتار «تاجران هنرمنـد» بود؛ یعنی همان طیف خاصی از هنرمندان که همواره بـا اسـتیلای یـک نظـام فکـری و فرهنگی خاص در پی بهرهوری مادی از حمایت های موجود در آن عرصه اند و با گذشـت اندکزمانی ، هویت واقعی ایشان محرض می شود و از چرخـة اصلــی آن جریـان خــارج می شوند؛ زیرا مشخص است که آفرینش آثار بـا زمینـة اعتقـادی و ایـدئولوژیکی جـز در سایة ایمان به معنویتی برآمده از آن نظام اعتقادی میسر نیست .
علی رضـا قـزوه شـاید بـه دلایل مختلف برای اعتراض کردن در حاشیة امن بود و از این جهت با فضـای ملتهـب و فاقد اعتمادی که امثال حاتمی کیا مجبورند در آن فعالیت نمایند، فاصله دارد، اما کثـرت اشعار اعتراضی وی و همیـن اندازه که او جــزء سابقــون شـعر دفـاع مقـدس محسـوب می شود و از آغاز این راه بـا جریـان اعتــراض مطـرح شـد، کافــی اسـت کـه مـا وی را معترضترین شاعر دفاع مقدس، هم در دوران جنگ و هم بعد از جنگ بدانیم .