خلاصة:
امروزه ارتباطات و تعامل افراد تا اندازه قابل توجهی به فضای مجازی گسترش یافته است. دامنه این تعاملات و ارتباطات فراتر از ایمیل، چت روم ها و وبلاگ نویسی رفته است و در حال حاضر شبکه های اجتماعی مجازی به شکلی جامع تر و گسترده تر این اقدامات را انجام می دهند .شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به قابلیت ها و توانایی های منحصر به فرد خود از جمله اطلاع رسانی، آگاه سازی، تقویت گسترش ارتباطات میان افراد، قدرت بسیج کنندگی در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره نقش بسیار مهم و غیرقابل انکاری را ایفا می کنند.
هدف نوشتار حاضر، بررسی و ارزیابی نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تحولات اخیر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است و اینکه شبکه های اجتماعی مجازی و بالاخص فیس بوک تا چه اندازه توانسته اند در شکل گیری، تداوم و موفقیت تحولات اخیر در کشورهای خاورمیانه موثر واقع شوند.
ملخص الجهاز:
شــبکه هــاي اجتمــاعي غيرمجازي شبکه هـايي هسـتند کـه توسـط مجموعـه اي از افـراد و گـروه هـاي بـه هـم پيوسته در محيط اجتماعي عمل مـي کننـد امـا شـبکه هـاي اجتمـاعي مجـازي محصـول وب دو هســتند وب دو بــه آن دســته از فناوريهــايي اطــلاق مــي شــود کــه امکــان مشــارکت کــاربرد در توليــد محتــواي وب اشــتراک گــذاري اطلاعــات شــامل : مــتن ، عکــس ، غــيلم ، پيونــد ، فايــل و هرگونــه داده را فــراهم مــي آورنــد .
ايــن وب ســايت بــه عنــوان شــبکه اي کــه از طريــق آن دانشــجويان مــي توانســتند يــا يکــديگر ارتبـاط برقـرار کننـد بسـيار مـورد اسـتقبال دانشـجويان هـاروارد قـرار گرفـت تـا مـدتي اين سايت فقط تحت اسـتفاده دانشـجويان هـاروارد بـود امـا در مـاه مـارس همـان سـال ايـن شـبکه اجتمـاعي بــه دانشـگاه هـاي کلمبيـا ، اســتنفورد ويـل هـم رسـيد و در مــاه دسامبر تعـداد کـاربران ايـن شـبکه اجتمـاعي بـه يـک ميليـون تـو رسـيد در سـال ٢٠٠٥ آگوســت ، دامنــه فــيس بــوک از com .
مـردم بعـد از آگـاه شـدن از ماجرا به شـدت عصـباني شـدند و بـه گمـان برخـي از تحصـيل گـران کليـد انقـلاب مصر از همين صـفحه فـيس بـوکي زده شـد و صـفحه فـيس بـوک خالـد سـعيد هماننـد صــفحات ديگــر فضــا يــا تريبــوني اجتمــاعي شــده بــود کــه مــردم از رفتارهــاي ســوء حکومت آگاه مي شدند از منظر کـلاودت آرتويـک اسـتاد روزنامـه نگـاري کـه بـه طـور پيوسته بر روي تـأثير رسـانه اجتمـاعي در مباحـث و حـوادث اخيـر مصـر پـژوهش مـي کند عقيده دارد کـه يـک وصـلت و اتحـادي ميـان تکنولـوژي و رفتـار اجتمـاعي وجـود داشــت کــه نقــش بزرگــي را در انقــلاب ايفــا مــي کــرد ، آرتويــک ايــن پديــده را «تکنولـوژي اجتمـاعي شـده » مـي نامـد کـه رابطـه بـين ايـن دو را مـي تـوان در بيشـتر سـطوح مشـاهده کـرد از جملـه اعتراضـات سـازماندهي شـده مردمـي ، پوشـش رسـانه اي وقايع و واکنش حکومـت بـه شـورش هـا کـه همـراه بـا تـلاش هـايي بـراي کنتـرل کردن رسانه هاي اجتماعي توسط دولت همراه بود .