خلاصة:
علیرضا قلی فامیان [1] وحید بصیرت [2] تاریخ دریافت: 10/6/90 تاریخ تصویب: 17/12/91   چکیده در این پژوهش، میکوشیم ضمن تهیۀ اطلس زبانی استان گیلان به سه پرسش عمده پاسخ دهیم: (1) در سطح استان گیلان و در محدوده گویش گیلکی، چه فرایندهای آوایی رخ میدهد؟ (2) آیا تقسیمبندی سنتی گیلکی به گونههای بیهپس در مناطق غربی استان و بیهپیش در نواحی شرقی استان، مبنایی آوایی دارد؟ (3) آیا وقوع فرایندهای آوایی در شهرستانهای مرکزی استان با شهرستانهای غیرمرکزی از الگویی متفاوت تبعیت میکند؟ برای پاسخ به این پرسشها 100 واژه از مقولات واژگانی مختلف مانند اسم، فعل، صفت، ضمیر و غیره انتخاب شد و تلفظ اهل زبان از طریق ضبط صدا و مصاحبه گردآوری شد. یافتههای تحقیق نشان میدهد 18 نوع فرایند آوایی در سطح استان گیلان و در محدودۀ گویش گیلکی دیده میشود که از این میان، مرکزیشدگی، افراشتگی، حذف و سایشیشدگی بهترتیب پربسامدترین فرایندهای آوایی استان هستند. در خصوص پرسش دوم پژوهش مشخص شد که میان تنوعات آوایی و متغیر جغرافیایی همبستگی وجود دارد و بنابراین تقسیمبندی گیلکی به دو ناحیه بیهپس و بیهپیش منطق و توجیه آوایی دارد. همچنین، مشاهده شد که در شهرستانهای غیرمرکزی استان و در رأس آن رودسر در مجاورت استان مازندران، بسامد فرایندهای آوایی بیشتر از شهرستانهای مرکزی استان است و به این ترتیب پاسخ پرسش سوم تحقیق مثبت است.   واژههای کلیدی: گیلکی، فرایندآوایی، مرکزیشدگی، افراشتگی، حذف، سایشیشدگی   [1] استادیار، گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاهپیامنور؛ famian@ pnush.ac.ir [2] کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر؛ vahid. basirat1974@gmail.com
ملخص الجهاز:
تحلیل فرایندهای آوایی گویش گیلکی بر مبنای اطلس زبانی علی رضا قلی فامیان 1 2 وحید بصیرت تاریخ دریافت : ٩٠/٦/١٠ تاریخ تصویب : ٩١/١٢/١٧ چکیده در این پژوهش ، میکوشیم ضمن تهیۀ اطلس زبانی اسـتان گـیلان بـه سـه پرســش عمــده پاســخ دهــیم : (١) در ســطح اســتان گــیلان و در محدودة گویش گیلکی، چه فرایندهای آوایی رخ میدهد؟ (٢) آیـا تقسیم بندی سنتی گیلکی به گونه های بیه پس در مناطق غربـی اسـتان و بیه پیش در نواحی شرقی استان ، مبنایی آوایی دارد؟ (٣) آیـا وقـوع فرایندهای آوایی در شهرستان های مرکزی اسـتان بـا شهرسـتان هـای غیرمرکزی از الگویی متفاوت تبعیت مـیکنـد؟ بـرای پاسـخ بـه ایـن پرسش ها ١٠٠ واژه از مقولات واژگـانی مختلـف ماننـد اسـم ، فعـل ، صفت ، ضمیر و غیره انتخاب شد و تلفـظ اهـل زبـان از طریـق ضـبط استادیار، گروه زبان شناسی و زبان های خارجی ، دانشگاه پیام نور؛ famian@pnush.
نگارندگان می کوشند براسـاس تحلیـل تنوعـات آوایی در سطح استان و ترسیم اطلس زبانی ، صحت تقسیم بندی فوق را ارزیابی کننـد و بـه این ترتیب ، پرسش دوم این گونه مطرح می شود که آیـا میـان بسـامد فراینـدهای آوایـی و متغیر جغرافیایی همبستگی وجود دارد؟ براساس پرسش سوم آیا وقوع فرایندهای آوایی در شهرستان های مرکزی استان با شهرستان های غیرمرکزی از الگویی یکسان تبعیت می کند؟ ٢.
3. indd 105 3/10/2015 7:43:38 PM همان طور که می بینیم ، از میان چهار فرایند پربسامد گیلکی ، پراکندگی وقوع فرایندهای مرکزی شدگی و سایشی شدگی در کل استان کم وبیش مشابه است .