خلاصة:
متون آموزشی در رشتههای علوم انسانی، علاوه بر جنبههای آموزشی، نقش پرورشی بسیار مهمی نیز به عهده دارد. لذا بازتحلیل مستمر این متون امری ضروری است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی انتقادی، کتاب الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی الی محمود درویش نوشتة میشال خلیل جحا را بررسی کرده است. این کتاب، ضمن کثرت و تنوع نمونههای شعری که حسن آن شمرده میشود، نقصهای فراوانی دارد. بیتناسبی میان نام کتاب و محتوای آن، غلبة صبغة تاریخی به جای رویکرد تحلیلی بر کتاب، شتابزدگی و یکسونگری در داوری، کمتوجهی به اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، فراوانی متون و فقدان تحلیل کافی برای آنها، نامنسجم بودن بخشهای مختلف کتاب، تفکیک نشدن شعر سنتی و شعر نو، کمتوجهی به شعر پایداری و نبود رویکردی انتقادی به شعر معاصر از جمله عیبهای آن است. نتایج بهدستآمده از این پژوهش گویای آن است که این کتاب شاکلة کتابی تحلیلی در باب شعر معاصر عربی را ندارد و بیشتر به منظور کتاب گزیدة متون قابل استفاده است.
Texts in humanities disciplines in addition to teaching role، also has a very important role in breeding. The ongoing analysis of the texts، is essential. In this study، descriptive، and analytical، the book "Contemporary Arabic poetry of Mahmoud Darwish Ahmed Shoghi up" by Khalil Mishal Jha has been investigated. In this book، there are many poems it is considered good، but the book has many flaws. Lack of coordination between book and its contents، to overcome the historical overlay rather than analytical approach to the book، grab an Svngry ¬ rejection of arbitration little attention to the political، social، cultural، material abundance، and lack of sufficient analysis، the lack of coherence between different parts of the book، not from traditional poetry of poetry، short poem، consistent attention to the lack of critical aspects of contemporary poetry، troubleshooting book. The results obtained from this study indicate that the book is an analytical book on Arabic poetry is. And more of a selection of textbooks and educational literature.
ملخص الجهاز:
عنوان الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی الی محمود درویش، در نگاه اول، کتابی تاریخی ـ تحلیلی درباره شعر عربی معاصر را به اذهان متبادر مینماید، اما در واقع چنین مضمونی ندارد و تقریبا بیش از یک سوم، از حجم 509 صفحهای کتاب، را نمونههای شعری و بیش از نیمی از بقیه آن را نقل قول از دیگران تشکیل داده است؛ به طوری که میتوان گفت: بیشتر محتوای کتاب را جمعآوری نظرهای دیگران و گزیده متون آموزشی اشغال کرده است.
فقد شرح المؤلف فیه العروض مذ استنبطه الخلیل إلی الوقت الراهن فی سته فصول، بعد أن قارن عروض الشعر العمودی والحر فی الأدبین الفارسی والعربی وبین الأسباب التی دعت إلی نشأه الشعر الحر بإسهاب، وقد ذکر کل ذلک فی المقدمه وأنا کناقد قد درست هذا العلم سنوات فی الجامعات، وألفت کتابین فیه، فإنی رأیت بعض الکتب التی ألفت فیه تعلیمیه هدفها تعلیم الطالب علم العروض والقافیه لکی یستطیع بهما معرفه الفاسد والصحیح من الشعر فقط مثل کتاب الشافی فی العروض والقوافی للدکتور هاشم مناع والبعض الأخر تحقیقیه تعلیمیه، مثل کتاب الإیقاع فی الشعر العربی للدکتور مصطفی جمالالدین، وکتاب الجامع فی العروض العربی للدکتور خلیفه شوشتری؛ وحینما قرأت ناقدا الکتاب الذی نحن بصدده ثلاث مرات متتابعات من حیثیات مختلفه وأنا أقارنه وأوازنه بتلک الکتب، وما جاء فیه من جدید بالنسبه إلیها، رأیته کتابا تحقیقیا لا تعلیمیا، لأن مؤلفه العالم الفاضل لا یشرح مبادئ العروض لمن یرید أن یتعلمه بل شرح مطالبه لمن یعرف العروضین الفارسی والعربی جیدا؛ کما رأیت فیه موضوعات مفیده للطلاب العرب الذی یریدون أن یعرفوا شیئا إجمالیا عن العروض الفارسی بل الأدب الفارسی، وسجلت علیه ملاحظات کثیره، سأبینها فیما بعد، أرجو من المؤلف أن یأخذها بنظر الاعتبار لیکون کتابه نافعا ومصدرا مفیدا یرجع إلیه الطلاب العرب والفرس لینهلوا مما عرضه المؤلف فیه من آراء جدیده.