خلاصة:
در این مقاله تلاش میشود با نگاهی عمیقتر به چهارچوب نهادی موردنیاز برای نتیجهبخشی سیاستهای علم، فناوری و نوآوری کشور، حرکت تدریجی در جهت ایجاد یا تقویت نهادهای لازم مورد تاکید قرار گیرد. بدینمنظور وضعیت دو معیار مهم یعنی سطح قابلیتهای نهادی و قابلیتهای علمی و فناورانه در مورد ایران سنجیده میشود. با تعیین جایگاه ایران بهعنوان کشوری با سطح قابلیتهای نهادی محدود و شکننده و همچنین قابلیتهای علمی و فناورانه متوسط، با مراجعه به تجارب کشورهای مشابه، دستورالعمل کلی قابل تجویز برای سیاستگذاری نوآوری عبارت است از افزایش در تحقیق و توسعه (R&D) شرکتهای تجاری از طریق بازترکیب قابلیتهای علمی و تکنولوژیک. در این راستا، تعدادی از مهمترین موانع نتیجهبخشی سیاستگذاری نوآوری از منظر نهادی عبارتند از: عدمتوجه دولت به سرمایهگذاری شرکتهای تجاری در تحقیق و توسعه برای توسعه اقتصادی، استانداردهای قانونی ضعیف، نظامهای مالی توسعهنیافته، فقدان زیرساخت مناسب کسب و کار، شرایط اقتصادی نامساعد، فقدان سازمانهای منعطف و مستقل برای حمایت از گروههای مختلف شرکتهای تجاری، وضع قوانین زائد و دست و پا گیر که هریک از موانع فوق با استفاده از راهکارهای مناسب قابل رفع هستند.
In this paper we have a closer look at the required institutional framework for the effectiveness of science، technology، and innovation policies، in order to underline the incremental transition toward creating or strengthening required institutions. To do this، the conditions of two important criteria; those are، the level of institutional capabilities and S&T capabilities are evaluated. Having defined the position of Iran as a country of fragile institutional capabilities and mediocre S&T capabilities، similar countries'' experiences leads us to a general guide for innovation policy-making; that is، improving business Research and Development (R&D) through recombination of S&T capabilities. In this regard، some of the most important institutional barriers are: ignoring the importance of business R&D for economic development، weakness of legal standards، not developed financial systems، lack of suitable business infrastructure، adverse economic circumstances، lack of flexible organization to support different target groups of businesses، and excess regulations. Each of these barriers could be removed using appropriate solutions.
ملخص الجهاز:
Stam & Nooteboom Aubert Lee & Kim Rodrik در مورد ایران نیز بهعنوان یک کشور در حال توسعه با سابقهی طولانی اقتصاد نفتی، بررسی وضعیت نهادی و ارتباط آن با سیاستهای علم، فناوری و نوآوری که بهویژه در یکی دو دههی اخیر بخش مهمی از خروجی فرآیند سیاستگذاری دولت را به خود اختصاص دادهاند، قابل توجه است.
با توجه به آنچه گفته شد اگر در یک سیستم نوآوری یک مشکل سیستمی بروز کند، آن مشکل به یکی از ابعاد زیر مربوط خواهد بود (ویک زورک و هکرت، 2012): - عدموجود یا ضعف قابلیتهای بازیگران - عدموجود یا ضعف نهادها - عدموجود یا ضعف تعاملات - عدموجود یا ضعف زیرساختها Cowan & Paal Research & Development هرچند سابقه مطالعاتی که اهمیت نهادها را بهعنوان یک محرک اصلی توسعه اقتــصادی بررســی میکنند میتواند به زمان اسمیت بازگردد (دایاس و تبالدی 1 ، 2012)، اما میتوان گفت اقتصاد کلاسیک اساسا توجه کمی به نهادهـا داشـت و ضـرورت نهـادها بهعنوان مثال در تضمین حقوق مالکیت برای بازارها خلاصه میشد (استام و نوت بوم، 2011).