خلاصة:
ایمنی مخاطی اولین خط دفاعی برابر پاتوژن های مهاجم را شکل میدهد. تغییرات روزانه ایمنی مخاطی ممکن است پاسخ ها به فعالیت ورزشی را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی پاسخ شاخصهای ایمنی مخاطی شامل میزان جریان بزاق(SFR)، فعالیت آلفا-آمیلاز بزاقی(sAA)، غلظت ایمونوگلبولین A بزاقی (sIgA)و میزان ترشح (sIgASR)sIgA به یک نوبت تمرین شنا در ساعات مختلف روز انجام شد. نه شناگر سالم مرد جوان تیم ملی شنا (سن 3/1±17/9سال؛ انحراف معیار±میانگین) در طرحی counterbalanced در آزمون های 7:30صبح(AMEX) و17:00عصر (PMEX) شنا (شامل12×100متر کرال سینه با متوسط 92% ضربان قلب بیشینه و شنا-استراحت 1:45) به فاصله حداقل 5 روز از یکدیگر و تحت شرایط تجربی یکسان شرکت کردند. بدنبال 30/5-7 ساعت ناشتایی (تنها استفاده از آب) و 7-8 ساعت خواب شبانه، نمونه های بزاق کامل تحریک نشده 10 دقیقه قبل و بلافاصله بعد از فعالیت ورزشی و نیز 1، 3 و 24 ساعت بعد بمدت 5 دقیقه به داخل لوله هایی استریل با وزنی معین جمعآوری شدند. نمونه های بزاق به روش کالرومتری برای اندازهگیری غلظت sIgA و فعالیت sAA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. داده ها نیز با استفاده از تحلیل واریانس دو عامله (2آزمون×5زمان) با اندازه گیری مکرر (آنووا)، آزمون تعقیبی بونفرونی و تی-جفتی تجزیه و تحلیل شدند. متوسط ضربان قلب بعد از تکرارهای شنا، کاهش وزن بعد از فعالیت شنا و حالات خلقی شناگران بهنگام نمونه گیری در هر دو آزمون ورزشی یکسان (05/0p>)، و درجه حرارت دهان در PMEX زیادتر بود (0/05 >p). مقادیر پایه SFR، sIgASR و فعالیت sAA برخلاف غلظت sIgAدر PMEX از AMEX زیادتر بود (0/05 >p). با وجود عدم تغییر معنیدار SFR، بلافاصله بعد از فعالیت، مقادیر sIgA افزایش یافت (0/001 >p) که در واقع نتیجه افزایش p>0/05 sIgASR است. این تغییرات با افزایش فعالیت sAA همراه بودند. همچنین، الگوی پاسخ های sIgASR و sAA برخلاف SFR و sIgA، تفاوتی را به فعالیت در ساعات مختلف روز نشان داد (00۱/0p<). با وجود عدم تغییر SFR، یک نوبت فعالیت تناوبی شنا در هر دو ساعات مختلف روز با افزایش شاخص های ایمنی مخاطی همراه بود و تأثیر ساعات روز تنها بر پاسخ های sIgASR وsAA مشاهده شد. با این حال، 1 تا 3 ساعت استراحت زمان کافیای برای بازگشت تغییرات به شرایط پایه در هر دو زمان بود. در مجموع با توجه به نقش شاخص های ایمنی مخاطی، به نظر میرسد افزایش بیشتر sIgASR، و بالاتر بودن مقادیر SFR و فعالیت sAA مشاهده شده بهنگام عصر، پاسخ های قویتر ایمنی مخاطی را بهمراه داشته باشد.
ملخص الجهاز:
"با توجه به نقش تنظیمی دستگاه عصبی خودکار بر غدد بزاقی، ترکیبات و ترشح بزاق، و نیز مشاهده تغییرات شبانه-روزی در: 1) پارامترهای بزاقی با اوج و فرودهایی نزدیک به ساعات صبح و عصر (2و14)، 2) فعالیت SNS در حالت استراحت با کمترین حد نوراپی نفرین بهنگام صبح و افزایشی بسمت ظهر (21)، و 3) پاسخ دهی به آگونیست β-آدرنرژیک (15)، به نظر میرسد چنانچه بسیاری از پاسخ های فیزیولوژیکی به فعالیت ورزشی تحت تأثیر ساعات روز قرار دارند (1و20و21)، فعالیت ورزشی شدید شنا در ساعات مختلف روز نیز با الگوی متفاوتی از پاسخ متغیرهای بزاقی همراه باشد.
با کنترل عوامل Saliva Flow Rate (SFR) Polymeric Ig Receptor (pIgR) Sympathetic Nervous System (SNS) مداخلهگر (2و3و14و20و22)، مشاهده پاسخ های متفاوت احتمالا منعکسکننده تأثیر تغییرات معمول روزانه در این متغیرها خواهد بود.
بنابراین، هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات روزانه شاخص های مخاطی در حالت پایه و پاسخ نشانه های ایمنی مخاطی بزاق در ساعات مختلف روز (صبح در برابر عصر) به یک نوبت فعالیت تناوبی شنا در شناگران مرد جوان نخبه بود.
با توجه به کنترل تغییرات سبک زندگی، چرخه خواب-بیداری (بویژه با در نظر گرفتن ساعت آزمون صبح در ارتباط با ساعت بیداری) و درجه حرارت محیط، بعنوان عوامل تأثیرگذار بیرونی (1و20)، تفاوت مشاهده شده بین مقادیر پایه را با اطمینان بیشتری میتوان به ریتم شبانه-روزی نسبت داد.
در مجموع، به نظر میرسد تحریک سمپاتیک هنگام فعالیت ورزشی شدید در ساعات مختلف روز به اندازه ای بود تا موجب افزایش ترشح sIgA از راه انتقال سیتوزی توسط pIgR گردد، اما به اندازه ای قوی نبود تا با مصرف مقادیر کافی آب موجب تغییر SFR شود."