خلاصة:
هدف از این مقاله «طراحی و اجرای روشی برای ارزیابی مقررات» است. این روش مشتمل است بر: شناسایی وسیع و دقیق نقایص مجموعه مقررات حوزه مورد بررسی و سپس شمارش و دسته بندی این نقایص (به منظور تعیین فراوانی هریک از دسته ها) و سرانجام تعیین وزن (فشار) انواع نقایص احصا شده.
در پژوهش حاضر،با استفاده از روش بالا، بار «قوانین و مقررات برگزاری مناقصات بخش عمومی کشور» به صورت موردی بررسی شده است.
دسته بندی نقایص، براساس روش پیشنهادی «سوین انگ»1انجام شده است. در این دسته بندی، نقایص قانون به سه دسته اصلی «فنی»، «هدف ـ ابزار» و «ماهوی» تقسیم می شود.
تعیین تزاحم و تعارض مقررات، با استفاده از روش معروف به FMEA انجام شده است. این روش براساس سه شاخص «بزرگی آسیب یا شدت هر مخاطره»، «بسامد یا درجه احتمال آن رخداد» و «امکان شناسایی یا رفع آن مخاطره» به تعیین بار هر نقص می پردازد. در نتیجه می توان بار نسبی هریک از انواع نقایص بر محیط حقوقی مورد بررسی را تعیین و بار انواع نقایص را با هم مقایسه کرد. در نهایت منشا یا علت اصلی بروز مشکل در حوزه پژوهش، شناسایی می شود.
This article is aimed to «design and perform a method for assessment of regulations». The method consists of three steps: recognition of regulations'' flaws in the field of study precisely and comprehensively، enumerating and categorizing these flaws (in order to determine the frequency and burden of each category) and eventually determination of the force (burden) of each mentioned flaw.
In the present research، using the early method، «laws and regulations of Tender holding in the public sector of Iran» are checked as a case study. Categorizing flaws is accomplished based on the method suggested by Svein Eng. In this assortment، flaws of laws and regulations are divided into three main categories as «technical»، «Means-end» and «Substantial».
Determination of the paradoxes and conflicts of the regulations is done by using a method which is known as FMEA in the industry. FMEA (Failure Mode and Effects Analysis) determines the weight of each flaw based on three indexes as «magnitude of hazard or severity of risk» (Severity)، «frequency or probability degree of the occurrence» (Probability or Occurrence) and «ability of detection or eliminating the risk» (Detection). Therefore، it is possible to determine relative weight (regulatory burden) of each flaw in a given legal environment and compare all the weights. Finally، the origin or the main reason of flaw occurrences in the field of study is identified
ملخص الجهاز:
البته در غیاب فعالیت جدی نهادهای تخصصی تحقیق و توسعه صنعت و بدون بررسیهای روشمند، معمولا همین درخواست های بهبود مناقصات نیز همراه ابهامات و ایراداتی است ؛ از جمله در نقدهای ارائه شده از زبان فعالان بخش خصوصی گاهی عنصر متن مقررات با عناصر زمینه ای ـ مانند روش ها و رفتارها ـ خلط میشود.
تأکید میکند که این پژوهش در پی انکار نقاط قوت مقررات مورد بررسی (قانون برگزاری مناقصات و مقررات مکمل و متمم آن ) نیست ، بلکه تلاشی برای شناسایی و ارزیابی نقایص ، به منظور بهبود و ارتقای مقررات موجود و شاید روش های رایج مقررات گذاری است .
البته نکته مهم آن است که به منظور تدقیق و تعمیق این بررسی: اولا، لازم است برای سنجش «خوب » یا «بد» بودن ، روش شناسیای روشن (قابل نقد) را ارائه و استفاده کنیم ؛ ثانیا، از صرف برچسب «خوب » یا «بد» زدن به مقررات فراتر رفته و به تحلیل حالات مختلف بینابینی نیز بپردازیم ، ثالثا، تا حد ممکن تعیین کنیم «بدی» یا «نقص » مقررات از چه نوعی است ، تا شاید اولویت های رفع نقص را بیابیم .
در جزء «٩» بند «الف » ماده (٢) آیین نامه اجرایی ماده (١٢) قانون آمده است «٩ـ تهیه فهرست کوتاه : فرایندی که در آن از بین کسانی که اسناد ارزیابی کیفی مناقصه گران را ارسال کرده اند، تعدادی که براساس این آیین نامه توان انجام تعهدات موضوع مناقصه را داشته باشند، برای شرکت در مناقصه محدود برگزیده میشوند».