خلاصة:
حصیربافی از جمله صنایع دستی است که در مناطق مختلف کشورمان مشاهده میشود. حصیرها با وجود اینکه مواد اولیهشان متفاوت است، معمولا تا حدود زیادی شبیه یکدیگرند. استان خوزستان از دیرباز با توجه به شرایط آبوهوایی و وفور مواد اولیه، از جایگاه ویژهای در این هنر برخوردار بوده است. عمده تولیدات این صنعت در گذشته به صورت کارگاهی مدیریت میشد اما امروزه به دلایل مشکلات متعدد بهصورت خانگی تغییر ماهیت داده است. حصیربافی در تعدادی از شهرهای استان در حال انجام است اما دو شهر شادگان و دزفول از این حیث از اهمیت بیشتری برخوردارند. برای تولید حصیر در شادگان الزاما از برگ درخت نخل استفاده میشود اما هنرمندان دزفول علاوه بر نخل از گیاه محلی به نام کرتک نیز استفاده میکنند. در این صنعت، تولید بهطور کامل با دست انجام میگیرد و از هیچگونه ابزار مکانیکی استفاده نمیشود، شاید بتوان گفت که سوزن مهمترین ابزار این هنر دستی است. روش تحقیق این مقاله بهصورت اکتشافی- میدانی بوده و نگارنده ضمن تشریح وضعیت این صنعت نیمنگاهی به این هنر در سایر نقاط استان و کشور نیز نموده است.
ملخص الجهاز:
"هنر - صنعت حصیربافی در شادگان فرهاد اشتری دبیر جغرافیای ناحیه ۲ اهواز - کارشناس ارشد برنامهریزی توریسم دکتر سیدعلی مجابی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد نجفآباد چکیده حصیربافی از جمله صنایع دستی است که در مناطق مختلف کشورمان مشاهده میشود.
برای تولید حصیر در شادگان الزاما از برگ درخت نخل استفاده میشود اما هنرمندان دزفول علاوه بر نخل از گیاه محلی به نام کرتک نیز استفاده میکنند.
«حصیربافی به معنی بافت رشتههای حاصل از الیاف گیاهی (سلولزی) به کمک دست و ابزار ساده دستی است که طی آن محصولات مختلفی مانند زیرانداز، سفره حصیری، انواع سبد و انواع ظرف تولید میشود.
(مصاحبه با بورنگ، نمایشگاه صنایع دستی خوزستان، ۱۳۹۱) «در دزفول که قطب اصلی کپوبافی کشور است، علاوه بر نخل از علفهای هرز کنار جویبارها - که در اصطلاح محلی به آنها کرتک۱ میگویند- استفاده میشود.
com) «در استان اصفهان، حصیربافی در مناطق بیابانی و خشک مانند خوروبیابانک و نایین انجام میشود و مواد خام مورد استفاده، الیاف نخل خرماست ولی در شهرستان نجفآباد برای بافت سبدهای حصیری از ترکههای نرم درختان یکساله یا دوساله استفاده میشود.
ماده اولیة مورد نیاز این صنعت برگ درخت خرماست که به حد وفور در اختیار صنعتگران قرار دارد و انواع فراوردههای حصیری نیز کاملا مصرفی است.
(سازمان جهاد کشاورزی خوزستان- اداره ترویج، ۱۳۸۶) اندامهای رویشی نخل خرما متشکل از برگ، لیف، خار، برگچه، ریشه و تنه است و در تولید انواع مصنوعات حصیری از برگچهها استفاده میشود."