خلاصة:
در این نوشتار، ابتدا مفهوم آزادی از دیدگاه امام خمینی تحلیل می شود. سپس دیدگاه امام (ره )، درباره فاعل ، مانع و هدف آزادی تبیین و نقش برخی از نهادها در تامین و حفظ آزادی ، بررسی می شود. نهادهایی مانند:١. حکومت : البته حکومتی می تواند آزادی های مشروع و قانونی افراد جامعه را تامین و حفظ کند که حکومتی قانون گرا، عدالت محور و غیره باشد. ٢. نهاد خانواده : خانواده ها برای ایجاد حس آزادی خواهی فرزندان باید از همان دوران کودکی ، اعتماد به نفس را در آنان ایجاد و تقویت کنند و آنان را افرادی با ایمان و مستقل بار بیاورند. در این صورت است که آنان هیچ گاه زیر سلطه اجانب نخواهند رفت و در راه آزادی کشور، حتی جان شیرین خود را فدا می کنند. ٣. نهاد تعلیم و تربیت : فرزندانمان باید از طریق نهادهایی ، چون مدرسه ، دانشگاه و رسانه های گروهی بیاموزند که آزادند و در عین حال ، یاد بگیرند و تکرار و تمرین کنند که آزادی را حداقل یک بار در دوران تحصیل در جامعه با نظارت معلمان و اساتید تجربه کنند. البته اگر مدارس ، دانشگاه ها و رسانه های گروهی و به طور کلی ، همه عوامل موثر در تعلیم و تربیت در راستای هم و به صورت مل مک در یک برنامه عمل کنند، محصول آن تقویت روحیه آزادی طلبی و تولید فرهنگ خواهد بود. ٤. نهاد دین : امام بر این باور است که اسلام برای تمام زوایای زندگی بشر، از جمله آزادی انسان ها، دستوراتی دارد. با دین است که انسان ها می توانند به آزادی حقیقی دست یابند
ملخص الجهاز:
"٦. تقلید کورکورانه از دیدگاه امام خمینی (ره )، تقلید کورکورانه ، یکی دیگر از موانع آزادی است : «آنان [استکبار] ملت های ستمدیده زیر سلطه را در همه چیز عقب نگه داشته و کشورهایی مصرفی بار آوردند و به قدری ما را از پیشرفت های خود و قدرت های شیطانی شان ترسانده اند که جرئت دست زدن به هیچ ابتکاری نداریم و همه چیز خود را تسلیم آنان کرده و سرنوشت خود و کشورهای خود را به دست آنان سپرده و چشم و گوش بسته مطیع فرمان هستیم و این پوچی و تهی مغزی مصنوعی موجب شده که در هیچ امری به فکر و دانش خود اتکا نکنیم و کورکورانه از شرق و غرب تقلید نماییم » (همان ، ج ٢١، ص ٤١٤-٤١٥).
با توجه به چنین اهمیتی ، امام خمینی (ره ) در بسیاری از موارد، خانواده را به نقش ارزنده و منحصر به فردشان آگاه می کرد و مسئولیت خطیرشان را در تهذیب و تربیت فرزندان گوشزد می نمود و معتقد بود که با تربیت صحیح فرزندان ، استقلال ، آزادی و تعهد به مصالح کشور پایه ریزی می شود: «نقش خانواده و به خصوص مادر در نونهالان و پدر در جوانان ، بسیار حساس است و اگر فرزندان در دامن مادران و حمایت پدران متعهد به طور شایسته و با آموزش صحیح ، تربیت شده و به مدارس فرستاده شوند، کار معلمان نیز آسان تر خواهد بود.
خانواده ها برای ایجاد حس آزادی خواهی فرزندان باید از همان دوران کودکی ، اعتماد به نفس را در آنان ایجاد و تقویت کنند و آنان را افرادی مذهبی ، باایمان و مستقل تربیت نمایند؛ در این صورت است که آنان هیچ گاه زیر سلطه اجانب نخواهند رفت و در راه آزاد ملت و کشور خود حتی جان شیرین خود را فدا می کنند."