افضل صحابه کیست؟ مقالة

از آن جایی که صحابت پیامبر| برای آن‌هایی که منحرف نشده‌اند، فضیلت محسوب می‌شود، و از آن جایی که همه صحابه در فضیلت یکسان نیستند، این نوشتار در پی این است که به دور از تعصب و جمود، افضل صحابه را شناسائی کند. با توجه به این که برخی به افضلیت ابوبکر رای داده، و احیانا عمر را هم بعد از ابوبکر افضل شمرده‌اند، در این نوشتار، با استناد به مناظره امیرالمومنین× با ابوبکر و ملاکات مستند و مستدلی که آن حضرت برشمرده، ثابت کرده ایم که آن حضرت بر همه صحابه برتری دارد. به دلایل و ملاکات خواجه طوسی هم اشاره کرده ایم.

سپس فرمود: هر که علی را دوست دارد، و او را اطاعت کند، فردای قیامت بر حوض من وارد می‌شود، و در بهشت در درجه من با من است، و هر که علی را دشمن بدارد، و او را معصیت کند، نه من او را می‌بینم، و نه او مرا، و گرفتار دوزخ می‌شود» (مجلسی، بی تا: ج8، ص22، ح15) مطابق روایت فوق، اصحاب راستین پیامبر ـ یعنی آن‌هایی که راه و رسم او را پیموده‌اند، نه همه کسانی که به مصاحبت و معاصرت او نائل آمده‌اند ـ برترین صحابه همه پیامبران گذشته‌اند. امام× در پاسخ آن‌ها نوشت: «این مطلب مطابق روایتی است که شما از ابوسعید خدری نقل کرده اید که چون مسلمانان در فتح مکه زیاد شدند، پیامبر اکرم| به آن‌ها فرمود: «شما خوب ترینید، و اصحاب من خوب ترینند، بعد از فتح مکه، هجرت نیست» 12 با این سخن، پیامبر اکرم| هجرت را پس از فتح مکه باطل کرد. فرمود: آیا من نخستین کسی بودم که دعوت پیامبر خدا| را پذیرفتم، و مسلمان شدم یا تو؟ ابوبکر گفت: تو! 31 فرمود: تو را سوگند می‌دهم، آیا در روز مباهله، و به حکم آیه مباهله 32 (آل عمران: 3، آیه61) من و همسر و فرزندانم همراه پیامبر بودیم، یا تو و همسر و فرزندانت؟ ابوبکر گفت: شما! 60 فرمود: تو را سوگند می‌دهم، آیا خویشاوندی من به پیامبر خدا| نزدیک‌تر است، یا خویشاوندی تو؟! 63 فرمود: تو را سوگند می‌دهم، آیا پیامبر خدا| به تو گفت: «در دنیا و آخرت صاحب پرچم منی» 64 یا به من؟! 68 فرمود: تو را سوگند می‌دهم، پیامبر| به فاطمه÷ گفت: «تو را به عقد کسی در آوردم که اولین مؤمن و برترین مسلمان است» 69 آیا آن کس منم یا تو؟!