خلاصة:
بحث سرمایه اجتماعی مبحثی نوظهور است که از دهه 1970 در ادبیات توسعه در کنار سایر سرمایهها ـ فیزیکی، انسانی و اقتصادی ـ مطرح شده است و مفهومی میانرشتهای بهویژه در رشتههای علوم سیاسی، اقتصاد و جامعهشناسی است؛ اما مفهوم آن که به روابط و پیوندهای انسانها مربوط میشود و موجب همکاری متقابل آحاد جامعه و استحکام پایههای اجتماع و سیاست میگردد، در آموزههای دینی بهویژه دین اسلام بهوفور یافت میشود. دین اسلام دینی اجتماعی است و دستورهای آن بر اساس همبستگی و پیوستگی افراد شکل گرفته است. آموزههای دین اسلام در ابعاد اعتقادی، اخلاقی و مناسکی آن منجر به پیدایی و تقویت سرمایه اجتماعی در شکل درونگروهی در مرحله اول و برونگروهی در مرحله بعد میگردد. همچنین میان حکمرانی خوب و سرمایۀ اجتماعی پیوند وثیقی وجود دارد. مهمترین جنبه الگوی حکمرانی خوب، ابتنای آن بر مشارکت فعال مردم و نهادهای مدنی است که آنان بخشی از حکمرانی تلقی میشوند. شایان ذکر است آنچه اهمیت بیشتری دارد کیفیت این بخش از حکمرانی است؛ چرا که در این الگو صرفا مشارکت مردم مورد توجه نیست، بلکه کیفیت مردم و نهادهای مدنی و مناسبات و ارتباط آنها و به عبارتی سرمایه اجتماعی است که بسیار مهم محسوب میگردد. این مقاله در پی بیان ویژگیها و مؤلفههای سرمایه اجتماعی بهگونهای است که امکان شکلگیری حکمرانی خوب را فراهم سازد. بحث سرمایه اجتماعی مبحثی نوظهور است که از دهـه ١٩٧٠ در ادبیـات توسـعه در کنار سایر سرمایه هـا ـ فیزیکـی، انسـانی و اقتصـادی ـ مطـرح شـده اسـت و مفهـومی میان رشته ای به ویژه در رشته های علوم سیاسی، اقتصاد و جامعه شناسی است ؛ اما مفهوم آن که به روابط و پیوندهای انسان ها مربوط میشود و موجب همکاری متقابل آحاد جامعـه و استحکام پایه های اجتماع و سیاست میگردد، در آموزه های دینی به ویژه دین اسلام به وفور یافت میشود. آموزه های دین اسلام در ابعاد اعتقادی، اخلاقـی و مناسـکی آن منجـر بـه پیدایی و تقویت سرمایه اجتماعی در شکل درون گروهی در مرحله اول و برون گروهـی در مرحله بعد میگردد. همچنین میان حکمرانی خوب و سرمایۀ اجتماعی پیوند وثیقی وجود دارد. مهـم تـرین جنبه الگوی حکمرانی خوب ، ابتنای آن بر مشارکت فعال مردم و نهادهای مدنی است کـه آنان بخشی از حکمرانی تلقی میشوند. قابل ذکر است آنچه اهمیت بیشـتری دارد کیفیـت این بخش از حکمرانی است ؛ چرا که در این الگو صرفا مشارکت مردم مورد توجه نیست ، بلکه کیفیت مردم و نهادهای مدنی و مناسبات و ارتباط آنها و به عبارتی سرمایه اجتمـاعی است که بسیار مهم محسوب میگردد. پرسش اصلی این مقاله آن اسـت کـه دلالـت هـای مفهومی سرمایه اجتماعی در مجموعه آموزه های دین اسلام کدام اسـت و رابطـه سـرمایه اجتماعی با حکمرانی خوب چیست ؟
ملخص الجهاز:
"بعد عینی (ساختاری) بعد ذهنی (شناختی) ابعاد و سطوح سطح سطح سطح خرد سطح خرد سرمایه اجتماعی کلان کلان مؤلفه ها وشاخص ها ١ ایمان به خداوند (توحید) + + + + + + ایمان به پیـامبران الهـی و حضـرت + + + + + + 2 محمد (نبوت ) ٣ ایمان به روز جزا و قیامت (معاد) + + + + + + ایمـان بـه کتـاب هـای آسـمانی و + + + + + + 4 قرآن ٥ ایمان به امور غیبی + + + + + + ١ احسان (نیکوکاری) + + + + + + ٢ احترام (گرامیداشتن ) + + + + + + ٣ تعاون و امداد (همیاری) + + + + + + ٤ حسن خلق (خوش اخلاقی) + + + + + + ٥ حسن معاشرت (ادب ) + + + + + + ٦ صلح و اصلاح (آشتی) + + + + + + ٧ وحدت و اتحاد (همبستگی) + + + + + + ٨ تواضع (فروتنی) + + + + + + ٩ حسن ظن (خوش گمانی) + + + + + + ١٠ حلم (بردباری) + + + + + + ١١ عفو (بخشش ) + + + + + + ١٢ عزت (ارجمندی و سرافرازی) + + + + + + ١٣ کرامت (شرافت و بزرگواری) + + + + + + ١٤ محبت و اخوت (دوستی) + + + + + + ١ نماز جماعت و نماز جمعه + + + + + + ٢ حج + + + + + + ٣ جهاد + + + + + + ٤ امر به معروف و نهی از منکر + + + + + + ٥ انفاق + + + + + + روش پژوهش با توجه به ویژگیهای موضوع که جنبۀ اکتشافی دارد، از روش اسنادی و کیفی تحلیل متن استفاده شده اسـت کـه بـا مراجعـه بـه مـتن قـرآن کـریم و مـتن سـخنان پیـامبر اکرم در نهج الفصاحه و متن سخنان امیر مؤمنان ، علـی در غـررالحکم و دررالکلـم در جهت تأیید دستگاه مفهومی گام برداریم ."