خلاصة:
بازیهای شکلی و چاپی از شگردهایی است که نویسندۀ پسامدرن با استفاده از آن فرم آشنای داستاننویسی در دورههای گذشته را به چالش میکشد. پسامدرنها با استفاده از روشهایی چون ایجاد علامتهایی خاص بین خطوط متن یا در حاشیۀ صفحات، گنجاندن تصاویر مربوط به مضامین متن در لابهلای صفحات کتاب، و تایپ کلمات و جملات به شکلی خاص، تغییراتی در شکل و ساختار رمان خود ایجاد میکنند. از این رو، این مقاله بر آن است تا این شگرد را در تعدادی از رمانهای پسامدرن فارسی دهۀ هشتاد (آفتابپرست نازنین، فرانکولا، رود راوی، و بازی) بررسی و تبیین کند که این نویسندگان چگونه و با چه اهدافی از بازیهای شکلی و چاپی استفاده میکنند. بررسیها نشان میدهد که این نویسندگان با بهکارگیری این شگرد، علاوه بر نوآوری در ساختار رمان و از بین بردن انسجام، تلاش میکنند با استفاده از جلوههای بصری خواننده را به درکی عمیق، چندگانه، و گاه متفاوت از متن برسانند.
ملخص الجهاز:
از این رو، این مقاله بـر آن اسـت تـا ایـن شـگرد را در تعـدادی از رمان های پسامدرن فارسی دهة هشتاد (آفتابپرست نازنین ، فرانکولا، رود راوی، و بازی) بررسی و تبیین کند که این نویسندگان چگونه و با چه اهدافی از بازی هـای شکلی و چاپی استفاده می کنند.
بررسی ها نشان مـی دهـد کـه ایـن نویسـندگان بـا به کارگیری این شگرد، علاوه بر نوآوری در ساختار رمان و از بین بـردن انسـجام ، تلاش می کنند با استفاده از جلوه های بصری خواننده را به درکی عمیق ، چندگانه ، و گاه متفاوت از متن برسانند.
از ایـن رو، ایـن پـژوهش در نظـر دارد ایـن شـگرد را بررسـی و بازنمودهای آن را در تعدادی از رمان های فارسی دهة هشتاد واکاوی کند و نشان دهـد کـه نویسندگان مورد نظر چگونه و برای بیان چه اهدافی از این شگرد استفاده می کنند.
از این رو، بازی های شـکلی و چـاپی نـوعی ابداع و نوآوری در آثار پسامدرن محسوب می شود که همواره به مخاطـب خـود یـادآوری می کند متنی که پیش رو دارد با متون گذشته متفاوت است و ابزارهای جدیدی بـرای درک خواننده ارائه می دهد.
بنابر آن چه ذکر شد، این پژوهش در نظر دارد شـگرد بـازی هـای شـکلی و چـاپی را در تعدادی از رمان های پسامدرن فارسی دهة هشتاد بررسی و مشخص کند که این نویسـندگان با استفاده از این شگرد، چه اهدافی را دنبال می کنند؛ اگرچه نویسنده برای ایجاد نـوآوری در داستان ابتدا باید ذهنیت خود را متحول کند و با نگرشی تازه به دنیای پیرامون خود بنگرد؛ با این حال ، بسیاری از نویسندگان پسامدرن ایرانی تلاش می کنند با استفاده از بازی های شکلی و چاپی فرمی نامتعارف به رمان های خود بدهند و نوآوری در این زمینه را تجربه کنند.