خلاصة:
قرآن کتابی است که کلام آن استوار، با صلابت و مشحون از محاسن و زیبایی های ادبی مـی باشـد و اسـلوب و معیارهـای بلاغـت در بافـت سـور و آیات آن به شیوایی به کار رفته است . در این مقاله نمونه های لفظی بـدیع بـا نظـم منطقـی ازقـرآن اسـتخراج و مطابق آثار و نظریات دانشمندان اسلامی بررسی شده است . هدف اصلی شناساندن نمونه های بـدیعی قـرآن بـه جوینـدگان و دانـش پژوهان است تا به محاسن و مفاهیم عمیق کلام الهی بیشتر پی ببرند. مطالعـه در ایـن مقالـه بـه روش اصـیل (Original) انجـام گرفتـه و نـوع تحقیق کیفی – توصیفی است ، جامعه ی آماری شـامل کلـه آیـات قـرآن و حجــم نمونــه آیــاتی مــی باشــد کــه نمونــه هــای لفظــی بــدیعی در آنهــا برجسته است . روش تحقیق با قراءت تک تک آیات قـرآن و مطالعـه آثارکتابخانـه ای مرتبط با موضوع انجامگرفته و نمونه هایـی کـه آرایـه هـای لفظـی در آنهـا یافت شده؛ استخراج، فـیش بـرداری و مـورد تجزیـه و تحلیـل قرارگرفتـه و یافته های جدید ارائه شده است . باتوجه به یافته های تحقیق ، این نتیجه حاصل شد که بیشتر صناعات لفظی در قرآن در مرتبه اول فاصله ، جناس، تکرار و تصدیر و در مرتبه بعد اعنـات (التزام)، عکس ، موازنه ، ترصـیع ، تشـابه الاطـراف لفظـی ، قلـب و تصـحیف می باشـد. دیگـر ایـن کـه نظـم مـتن ، برخاسـته از شـیوهی تلفیـق کلمـات و ترکیبات با یکدیگر و صلابت و استواری کلام، ناشی از کاربرد طبیعی ایـن آرایه ها در آیات است ؛ بدین علت قـرآن شـیوا، رسـا و در اوج فصـاحت و بلاغت است .
ملخص الجهاز:
"١. ٢٧) چکیده 09133405532 واژگان کلیدی : مقدمه قرآن درنهایت فصاحت و بلاغت بر پیامبراکرم اسـلام (ص ) نـازل شـده اسـت ، لغـات ، عبارات و آیات قرآن یکی از عوامل مؤثر گسترش بلاغت و افزایش لغات و دامنـه تعـابیر عربی می باشد و به دلیل رسایی و شیوایی کلام الهی دیگران از آوردن عباراتی شـبیه آن عاجز ماندند، افرادی که درمقام تحدی برخاستند همگی از عمل خود عاجز ماندند و این حجتی کامل و روشن است که نظم در قرآن در پرتو ترکیب و پیونـد درسـت کلمـات و اصطلاحات با یکدیگر می باشد و دیگر این که کلام الهی مملـو از نکـات بلاغـی و وجـود مباحث علم معانی ، بیان و بدیع است که در این مقاله درخصوص نمونه های لفظی در آن بحث و تحقیق به عمل آمده است .
خطیب قزوینی به نظرات ابن اثیر درباره سجع بدین صورت اشاره کرده است : «بهترین سجع آن است که تعداد کلمات دو قرینه (فقره ) مسـاوی باشـند مثـالش از قول خداوندتعالی : «فی سدر مخضود و طلح منضود و ظل ممدود» است و در مرتبه ی دوم سجعی است که قرینه ی دوم طولانی است مثال از گفته الهی : «والنجم اذا هـوی ماضـل صاحبکم و ماغوی » و در مرتبه ی بعد آن است که قرینه ی سوم طولانی تـر باشـد ماننـد قول خدواند تعالی : «خذوه فغلوه ثم الجحیم صلوه » (قزوینی ، ٢٠٠م : ٢٠٦) ترصیع ترصیع در قرآن نوعی از فواصل است که علاوه بر آخر قرینه ها کلمات قبـل از آن هـا نیز از حیث وزن و حرف پایانی یکی می باشند."