ملخص الجهاز:
فراز و فرود کتاب علوماجتماعی در گفتوگو با دکتر غلامعباس توسلی، جامعهشناس برجسته و استاد دانشگاه تهران اشاره دکتر توسلی، استاد ممتاز دانشگاه تهران، میگوید در دوران دانشجویی جزو آن دسته از دانشجویانی نبود که فعالیتهایش به ازبرکردن و ارائۀ چند تئوری و نظریه محدود شود؛ چهار دانشنامه را در سوربن و سه دانشنامۀ دیگر را در رشتۀ تخصصی جامعهشناسی کار در مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات کار، وابسته به دانشکدۀ حقوق و علوماقتصادی پاریس، دریافت کرده است.
میگوید شخصا ١٠ کتاب مطرح جامعهشناسی را نقد کردهام، اما حالا دیگر استادان رغبتی به این کار نشان نمیدهند؛ حتی مجلات هم این آثار را بهشکل صحیح و محتوایی نقد نمیکنند؛ هیچکس حاضر نیست هزینهای، چه مادی و چه معنوی، برای نقد بپردازد.
در نخستین برخورد، بهجز کتاب دکتر مهدوی و چند کتاب دیگر، منابع چندانی در اختیار نبود؛ از این رو، در کنار کارهای تحقیقاتی، مؤسسه کتابهای جامعهشناسی را در اختیار مترجمان و محققان قرار میداد که بهفارسی ترجمه کنند و اگر تحقیق چشمگیر و ارزشمندی در گروههای تحقیقاتی تولید میشد، این کتابها را تدوین و منتشر کنند و بهصورت پیوسته از شمارۀ ۱ تا تقریبا شمارۀ ۱۳۰ بهنام افراد در چاپخانۀ دانشگاه به چاپ رساند؛ بهاین ترتیب، بهتدریج، کتابهایی که به چاپ میرسید در اختیار دانشجویان کارشناسی و کارشناسیارشد قرار میگرفت و محققان مؤسسه نیز باید آنها را خریداری میکردند.
بعد از انقلاب با تأسیس ستاد انقلاب فرهنگی، این ستاد تا حدی بر محتوای کتابها دقت میکرد؛ در دورۀ تعطیلی دانشگاهها، مرکز نشر دانشگاهی حدود ۱۱۷ کتاب جامعهشناسی را ترجمه و تألیف کرد، ولی تنها کمتر از ۲۰ کتاب قابل چاپ بود و باید ویراستاری دقیقی برای آنها به عمل میآمد.