خلاصة:
ارتباطات علمی یکی از محورهای اساسی در نهاد اجتماعی علم است. بدون وجود ارتباطات علمی، امکان رشد و توسعه علوم منتفی خواهد بود. مجلات علمی بهعنوان یکی از مجاری برقراری ارتباطات علمی به شمار میآیند. مجلات علمی نشریات تخصصی هستند که با فاصله زمانی منظم، در مدت نامعلوم و در زمینه حرفهای و تخصصی مشخص منتشر میشوند. از نظر جامعهشناسی علم، مجلات علمی، بهصورت متوالی و بهترتیب، از ۶ کارکرد تولید دانش، ترویج و انتشار دانش، ارتباطات علمی دانش، رشد و توسعه علمی و همچنین هویت علمی و حرفهای دانش و در نهایت، نهادینهشدن دانش برخوردارند. بررسی تاریخی جامعهشناسی مبیّن آن است که مجلات علمی یکی از عوامل موثر در شکلگیری و رشد جامعهشناسی بوده است. بررسی و مطالعه وضعیت کنونی مجلات علمی موجب آن میشود تا بتوان نقش مجلات علمی در توسعه علوماجتماعی ایران را تبیین کرد. این مطلب حاصل از تحقیقی توصیفی است که درباره مجلات علمی مصوب کمیسیون بررسی مجلات علمی ایران وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که تا پایان اسفند ۱۳۹۲، تعداد ۱۰۰۱ مجله علمی معتبر منتشر شدهاند که ۵۶ درصد مجلات به گروه علومانسانی (تعداد ۵۶۰ مجله) اختصاص داشتهاند. در بررسی وضعیت مجلات گروه علومانسانی، پژوهش بازگوکننده آن است که رشته علوماجتماعی ۱۴ درصد، ادبیات و زبانها ۱۳ درصد و علوم سیاسی ۸ درصد مراتب اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاند. مقاله حاضر با توجه به بررسی ابعاد اهمیت مجلات علمی اجتماعی پیشنهاداتی کاربردی در زمینه کاهش و تقلیل چالش اساسی علوماجتماعی در ایران خواهد داشت.
ملخص الجهاز:
۱۹ مک کرچر، لاوو لام (۲۰۰۵) رتبهبندی مجلات علمیتخصصی در حوزۀ گردشگری ۲۰ زآاوو ریتچای (۲۰۰۶) تحقیق در مجلات آکادمیکی اصلی در حوزۀ تحقیقات گردشگری در طی سالهای ۲۰۰۴-۱۹۸۵ (مجلۀ مدیریت گردشگری، سال ۳۳) ۲۱ لاوو چون (۲۰۰۳) ارزیابی عملکرد پژوهشی و تحقیقاتی مجلات حوزۀ گردشگری (مجلۀ مدیریت گردشگری، سال ۳۳) ۲۲ کوی وواینستوک (۱۹۸۴) ارزیابی مجلات علمیتخصصی مدیریتی (مجلۀ مدیریت آکادمیکی) ۲۳ شارپین وماربی (۱۹۸۵) اهمیت واقعی استفاده مجلات درتحقیقات مدیریت ۲۴ یونگ، بلومنفلد، جان وآنجلیدیس (۱۹۸۶) رتبهبندی گروههای آموزشیمدیریتی براساس چاپ مقالات در مجلات علمی تخصصی ۲۵ ویلیامز (۱۹۸۷) بررسی مجلات علمیتخصصی مدیریت بازرگانی ۲۶ استاهل، لیپ ووای (۱۹۸۸) انتشار عناوین اصلی مجلات مدیریتی بهمثابۀ شاخص بهرهوری تحقیقات نهادی ۲۷ فرانک، ادلانگ ووستر (۱۹۹۰) رشد مجلۀ مدیریت استراتژیک در طی سالهای ۱۹۸۸-۱۹۷۷ ۲۸ کولسون (۱۹۹۰) رتبهبندی اسنادی مجلات علوم اداری ۲۹ ایکستجل واسمیت (۱۹۹۰) ارزیابی مجلات علوم رفتاری و مدیریتی ۳۰ ترینچارد (۱۹۹۲) کتابسنجی سلسلهمراتبی، موضوعی جدید برای سنجش عملکرد علمی افراد ۳۱ جانسون وپودساکف (۱۹۹۴) تأثیر مجلات علمی در حوزۀ مدیریتی ۳۲ هوتارد، تاننرو ماناکیان (۱۹۹۶) نرخ کیفیت مجلات دانشکدۀ مدیریت ۳۳ جارلی، چاندلرو فایولک (۱۹۹۸) وظیفۀ مجلات و بهرهوری تحقیقاتی در بین مجلات مدیریتی ۳۴ فلت، مک ویلیامز و سایگل (۲۰۰۰) تحلیل نظری و تجربی رتبهبندی مجلات مدیریتی ۳۵ کاکمار و ویتفیلد (۲۰۰۰) روش ارزش افزوده برای مقالات مجلات در حوزۀ مدیریت ۳۶ باروژ (۲۰۰۱) تحلیل تطبیقی و مقایسهای مبتنی بر ویژگیهای جغرافیایی مجلات مدیریتی ۳۷ استیو وورنر (۲۰۰۲) بسطهای جاری در تحقیقات مدیریت بینالمللی: مرور ۲۰ مجلۀ مهم مدیریتی (۲۰۰۰-۱۹۹۶) ۳۸ مک ویلیامز، سیگل وفلت (۲۰۰۵) مجلات علمی بهمثابۀ تولید دانش و معرفت: شواهد نظری و تجربی با تکیه بر دادههای تحلیل مجلات علمیتخصصی مدیریت ۳۹ فلت و همکاران (۲۰۰۶) بررسی ۳۰ سال انتشار مجلۀ مدیریت ۴۰ گلدن بیدل، لوک وری (۲۰۰۶) کاربرد دانش در مطالعات مدیریت هدف تحقیق محسنی (۱۳۸۱) شناخت مسائل درونسازمانی و برونسازمانی مجلات علمی کشور در رابطه با گروه موضوعی و سازمان انتشاردهندۀ آن است که از طریق جمعآوری اطلاعات از مدیران و خوانندگان مجلات انجام شده است.
تحقیق محمدعلی زکی (۱۳۷۹) نشان داد که مطبوعات نقش مهمی در تولید و نشر دانش اجتماعی در ایران داشته که این تحقیق به تحلیل محتوای عناوین مقالات منتشرشده در مطبوعات و مجلات علمی تخصصی ایران در طی تمامی سالهای ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸ پرداخته است.