زائر و توریست: دو گونه انسان، دو گونه جهان مقالة

"زائر و توریست: دو گونه انسان؛ دو گونه جهان محمد خندان1 1) زیارت چیست؟ زائر کیست؟ تفاوت زیارت با توریسم و زائر با توریست از چه جهاتی است؟ آیا اصلا تفاوتی بین آن ها وجود دارد؟ آیا توریسم، آنچنان‌که برخی از متجددان مذهبی می‌پندارند، از مقوله‌ی «سیروا فی الارض» و «سیروا فی الآفاق» است؟ آیا توریست در تماشاگریش، با نظر «عبرت» در پدیده‌ها می‌نگرد؟ آیا زائر صورت قدیمی توریست است؟ نمی‌توان به این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگری از این دست پاسخ گفت، مگر آنکه درباب نسبت انسان عصر جدید با مآثر تاریخی تفکر کرد. این شگفتی و غرابت است که برای توریست لذت به ارمغان می‌آورد، اما زائر می‌خواهد با تجربه‌ی امر مقدس به بهجت درونی برسد. زائر برای زیارت قصد قربت می‌کند و لذا تشرف او به اماکن مقدسه، برای فرونشاندن کنجکاوی تاریخی یا کسب لذت گردشگری نیست، بلکه سفر و سیاحت در ظل حضور در پیشگاه امر قدسی رنگ می‌بازد."