درباره ی کلام در دوره ی غرب زدگی معاصر مقالة

"اگر این نگاه در دسته‌بندی تاریخ کلام مورد پسند واقع شود، اولین نکته‌ای که با توجه به آن به ذهن متبادر می‌شود این است که متکلمان هر عصر چه درک و دریافتی از دوره‌ای که جبهه‌ی حق و جبهه‌ی باطل در آن به سر می‌برده‌اند داشته‌‌اند؟ آیا اصولا دین و عالم دینی را مواجه با یک فرهنگ و گفتمان (بخوانید عالم) رقیب -به عنوان دستگاهی که دائما برای او نظریه‌ی رقیب تولید می‌کند- می‌دیده‌اند یا معارضات با دین را به عنوان مسائل و شبهات جدای از هم می‌پنداشته‌اند؟ آیا زمانه‌ی خود را دوره‌ی غلبه‌ی دین می‌دیده‌اند و بی‌دینی را یک خرده‌فرهنگ معارض، و یا بالعکس؟ آیا به نفی کلی عالم رقیب می‌پرداخته‌اند و یا برای خود امکان مشارکت در آن را مفروض می‌دانسته‌اند و در پی جداکردن حق و باطلش بوده‌‌اند؟ این سئوالات و سئوالاتی از این دست، درباره‌ی هر دوره‌ی مفروض در تاریخ کلام قابل طرح است، همان‌طور که درباره‌ی دوره‌ی غرب‌زدگی معاصر."