خلاصة:
یکی از مهمترین مسائل در طراحی سازه های آبی ، بررسی کیفیت آب ، تعیین تاثیرات مدیریت آبخیز و حفاظت زیستگاه ماهیان ، تعیین مقدار رسوبات معلق رودخانه ها می باشد. جهت برآورد بار معلق رودخانه ها از دو روش تجربی و رگرسیون آماری استفاده می شود؛ اما به دلیل تعدد روابط تجربی ارائه شده و ضرورت اصلاح آنها و ارائه ضرایب واسنجی جدید، در بیشتر موارد روش های رگرسیون آماری مورد استفاده قرار می گیرند. در روشهای رگرسیون آماری ، با برازش یک تابع مناسب توانی از میان داده ها ، رابطه بین دبی جریان و دبی رسوب محاسبه و بر این اساس مقادیر رسوبات حمل شده توسط جریان محاسبه می گردد. این روش ها توان تفکیک ویژگی های خاص داده های جمع آوری شده را نداشته و از این جهت ، نه تنها برآورد چندان دقیقی از میزان رسوبات حمل شده توسط جریان ارائه نمی دهند، بلکه امکان بررسی تغییرات زمانی رسوبات حمل شده توسط جریان نیز در آنها وجود ندارد. با توجه به این مشکلات ، امروزه بسیاری از محققین به روش های نوین پردازشی نظیر منطق فازی روی آورده اند. در تحقیق حاضر، ضمن برآورد رسوب معلق ایستگاه های هیدرومتری واقع بر روی رودخانه تلوار با دو روش معمول رگرسیون آماری USBR و FAO ، با استفاده از مدل طراحی شده بر اساس اصول منطق فازی نیز مقدار رسوب معلق ایستگاه ها برآورد شده است . نتایج حاکی از این می باشد که با استفاده از منطق فازی ، امکان بررسی تغییرات زمانی میزان رسوبات حمل شده توسط جریان وجود داشته و این روش نسبت به روش های USBR و FAO برآورد نسبتا دقیق تری از میزان رسوبات حمل شده ارائه می نماید.
ملخص الجهاز:
"در تحقیق حاضر، ضمن برآورد رسوب معلق ایستگاه های هیدرومتری واقع بر روی رودخانه تلوار با دو روش معمول رگرسیون آماری USBR و FAO ، با استفاده از مدل طراحی شده بر اساس اصول منطق فازی نیز مقدار رسوب معلق ایستگاه ها برآورد شده است .
نتایج حاکی از این می باشد که با استفاده از منطق فازی ، امکان بررسی تغییرات زمانی میزان رسوبات حمل شده توسط جریان وجود داشته و این روش نسبت به روش های USBR و FAO برآورد نسبتا دقیق تری از میزان رسوبات حمل شده ارائه می نماید.
تعدد روابط تجربی ارائه شده ، لزوم اصلاح این روابط و ارائه ضرایب واسنجی جدید، لزوم دستیابی به اطلاعات گسترده و عدم وجود روش تحلیلی یا تجربی مناسبی که بر اساس آن بتوان به تخمین درستی از میزان رسوبات حمل شده توسط جریان دست یافت ، از مهمترین محدودیتهای روشهای تجربی برآورد بار رسوبی به شمار می آیند؛ به همین دلیل عموما بین نتایج اخذ شده در روش های مختلف تجربی اختلافات قابل توجهی وجود دارد.
با توجه به آنکه میزان انتقال رسوبات سالانه تابع میزان جریان عبوری بوده که خود عاملی متغیر است ، برای بررسی بیلان رسوب و تغییرات زمانی آن و تفسیر نتایج محاسبات از منحنی جرم مضاعف استفاده شده و مقادیر دبی تجمعی در مقابل مقادیر رسوب تجمعی محاسبه شده با روش های USBR ،FAO و فازی ترسیم شده است .
بنابراین ، روش فازی ، به علت برآورد نزدیک به واقعیت مقادیر رسوب حوضه و توان تشخیص محدوده زمانی وقوع تغییرات رژیم رسوبی در رودخانه ، مناسب ترین روش برای برآورد بار معلق رودخانه تلوار می باشد که می تواند در اتخاذ روش های صحیح مدیریت حوزه آبخیز، به خصوص در مورد مسایل رسوبگذاری و فرسایش مورد استفاده قرار گیرد."