خلاصة:
با وجودی که وقوع بارش هر برف سنگینی ممکن است ناشی از رخداد پدیده بلاکینگ نباشد اما وقوعبرف های مداوم و سنگین ( 4 روز و بیشتر) می تواند با رخداد پدیده بلاکینگ مرتبط باشد. به منظورشناخت و بررسی الگوهای بلاکینگ موثر بر بارش برف سنگین و مداوم ایران، داده های روزانه ارتفاعژئوپتانسیلی سطح 500 هکتوپاسکال در فصل سرد (اکتبر تا مارس)، دریک دوره 60 ساله در یک شبکه افقی با قدرت تفکیک فضایی 2/5*2/5 NCEP-NCAR برای 40 درجه غربی تا 100 درجهiشرقی طول جغرافیایی و 20 تا 80 درجه شمالی عرض جغرافیایی اخذ گردید. به منظور استخراج رخداد بلاکینگ، داده ها براساس یک شاخص کمی اقلیم شناختی، به نام شاخص آشکارکننده دو بعدی در محیط نرم افزار MAT LAB براساس شروط آشکارسازی رخداد بلاکینگ برنامه نویسی شدند. سپس تمامی رخدادهای بلاکینگ با تداوم 4 روزه و بیشتر استخراج گردید. با توجه به حجم داده ها از طریقتکنیک مولفه های اصلی و خوشه بندی اقدام به استخراج الگوهای غالب بلاکینگ گردید. در بینالگوهای غالب بلاکینگ 4 الگو بر بارش موثر بودند که از این چهار الگو تنها یک الگو بر بارش برفمداوم و شدید موثر بود. نتایج نشان داد که در بین الگوهای موثر بر بارش، تنها الگوی بلاکینگ امگاتراف سمت راست منجر به بارش برف مداوم و سنگین می شود و ریزش هوای سرد از عرض های بالاسبب تقویت سامانه بارشی شده و فراهم بودن سایر شرایط سینوپتیکی لازم، از قبیل وجود پرفشار قویدرسطح زمین، موقعیت خط همدمای صفر درجه سانتیگراد در سطح 850 هکتوپاسکال و ضخامت لایه500 تا 1000 در نقشه های هم ضخامت در حضور رخداد پدیده بلاکینگ، منجر به ریزش برف مداوم وسنگین می شود.
ملخص الجهاز:
"نتایج نشان داد که در بین الگوهای موثر بر بارش، تنها الگوی بلاکینگ امگا تراف سمت راست منجر به بارش برف مداوم و سنگین می شود و ریزش هوای سرد از عرض های بالا سبب تقویت سامانه بارشی شده و فراهم بودن سایر شرایط سینوپتیکی لازم، از قبیل وجود پرفشار قوی درسطح زمین ، موقعیت خط همدمای صفر درجه سانتیگراد در سطح ٨٥٠ هکتوپاسکال و ضخامت لایه ٥٠٠ تا ١٠٠٠ در نقشه های هم ضخامت در حضور رخداد پدیده بلاکینگ ، منجر به ریزش برف مداوم و سنگین می شود.
/ شکل ١: موقعیت منطقه مورد مطالعه داده ها و روش کار به منظور شناسایی الگوهای بلاکینگ موثر بر بارش برف سنگین و مداوم ابتدا داده های مربوط به سطح ٥٠٠ هکتوپاسکال در دوره سرد سال و برای یک دوره آماری ٦٠ ساله برای یک محدوده جغرافیایی از ٤٠ درجه غربی تا ١٠٠ درجه شرقی طول جغرافیایی و ٢٠ تا ٨٠ درجه عرض شمالی در یک شبکه جغرافیایی با قدرت تفکیک فضایی ٢.
بررسی الگوهای بلاکینگ منجر به بارش نشان داد، بلاکینگ هایی که مرکز آنها در عرض های جغرافیایی بالاتر از ٦٠ درجه قرار دارد و تراف سمت راست آنها کشور ما بویژه نیمه شمالی و غربی را در بر می گیرند، می توانند برف مداوم و سنگین به همراه داشته باشند؛ زیرا در این صورت ریزش هوای سرد از عرض های بسیار بالا سبب تقویت و تداوم سامانه و کاهش ضخامت جو و در نتیجه کاهش دما شده و منجر به ریزش برف مداوم و گاها سنگین با توجه به سایر شرایط می شود."