خلاصة:
در این مقاله با بهره گیری از تحلیل هم انباشتگی و کاربرد «الگوی خود رگرسیو با وقفه های توزیعی» و استفاده از آمارهای سری زمانی یک دوره 42 ساله، نقش عوامل موثر بر تقاضای پول در اقتصاد ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته های مطالعه، بیانگر وجود یک رابطه تعادلی بلند مدت بین تقاضای واقعی پول و متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید ناخالص داخلی واقعی، نرخ سود اسمی و نرخ تورم می باشد، به طوری که ثبات تابع تقاضای پول را در اقتصاد ایران تایید می کند. نتایج این مطالعه، نشان می دهد که تقاضای واقعی پول نسبت به تغییرات تولید ناخالص داخلی، حساسیت بیشتری در مقایسه با نرخ تورم و نرخ سود سپرده های بلند مدت دارد و کشش درآمدی بلند مدت برای تابع تقاضای پول، برابر با 2.620 می باشد. کشش تورمی تقاضای پول، کوچک و برابر با 0.038 است و مبین این واقعیت است که تابع تقاضای پول نسبت به تغییرات سطح عمومی قیمتها وضعیتی کشش ناپذیر دارد و از قدرت عکس العمل چندانی برخوردار نیست. ضریب تعدیل محاسبه شده تابع تقاضای واقعی برای پول برابر با 0.19 می باشد که به معنای کندی ساز و کار تعدیل در اقتصاد ایران است به گونه ای که فرایند تعدیل تابع تقاضای پول در کشور تقریبا در یک دوره زمانی پنج ساله محقق می گردد.
This Paper investigates impacts of macroeconomic variables on the demand for money in Iranian economy using an auto regressive distributed lag model (ARDL) and the data for the period 1340-1382. The results indicate that there is a unique cointegrated and stable long-run equilibrium relationship between the real demand for money and its determinants such as: real GDP، interest rate، and inflation rate. These results reveal that the demand for money in Iranian economy is more sensitive to the real GDP than to the other macroeconomic variables (long term interest rate and inflation rate). Moreover، the long-term income and inflation elasticity of money demand is 2.620 and 0.038، respectively. This shows that money demand function is more elastic with respect to long-term income and inelastic with respect to price level. Also، adjustment coefficient for money demand is estimated to be 0.19. This means that the adjustment process for money demand would take 5 years.
ملخص الجهاز:
"برآورد تابع کوتاهمدت و بلندمدت تقاضای پول در کشور زلاندنو نشان میدهدکه سه متغیر سطح قیمتها،درآمد واقعی و نرخ بهره دارای رابطه پایداری در طی دوره 2000-1990 درکشور مذکور میباشند(چوئی و آکسلی ((Choi and Oxely,2004) ،هوانگ (Hwang,2002) با استفادهاز آزمون همانباشتگی نشان میدهد که در کره جنوبی بین نرخ سود بلندمدت و درآمد واقعی و M2 رابطه تعادلی پایدار وجود دارد،اما هیچ نوع ارتباط معنیداری بین نرخ سود بلندمدت و درآمد واقعی و M1 وجود ندارد.
. برآورد الگوی تجربی و تجزیه و تحلیل نتایج در اولین گام از برآورد معادله(1)الگوی تصحیح خطای ذیل برای بررسی رابطه بلندمدت تخمین زدهشده است: (16)(به تصویر صفحه مراجعه شود)که در آن LM2 لگاریتم نسبت M2 به شاخص قیمت مصرفکننده، LGDP لگاریتم تولید ناخالصداخلی به قیمتهای ثابت سال 1376، LINF لگاریتم نرخ تورم سالیانه و LR لگاریتم نرخ سود سپردههایبلندمدت است.
اکنون که وجود رابطه بلندمدت مورد تأیید قرار گرفته،معادله(1)با استفاده ازالگوی ARDL(m,n,p,q) ذیل تخمین زده شده است: (17)(به تصویر صفحه مراجعه شود)با توجه به افزایش شدید سطح عمومی قیمتها در سال 1374 و همچنین وقوع جنگ تحمیلی درطی سالهای بحرانی 1360 تا 1367،به ترتیب دو متغیر موهومی D1 و D2 به منظور بررسی اثراترویدادهای مذکور به الگو اضافه شده است.
برآورد ضرایب بلندمدت الگوی تقاضای پول به روش ARDL براساس معیار آکائیک (AIC) (به تصویر صفحه مراجعه شود)مقدار باوقفه اجزای اخلال رابطه تعادلی بلندمدت که جزء تصحیح خطا نامیده میشود،به همراه مقدارتفاضلی متغیر وابسته در نظر گرفته شد."