خلاصة:
اثرادبی نوشته ای است که در آن زبان متداول با روشها و تمهیدات شاعر به هم می ریـزد تـا زبـانی ناآشنا و برخوردار از نظامی تازه به وجود آید و این همان چیزی است که از آن بـه برجـسته سـازی تعبیر می شود. ایـن نـوع کـاربرد، زبـان را از حالـت عـادی بیـرون آورده و باعـث برجـسته شـدن ویژگـی هـای آن مـی شـود. از نظـر سـاختارگرایان، هنجـارگریزی یکـی از مـوثرترین روشهـای برجستگی زبان در شعر است که بسیاری از شاعران از آن بهره بردهانـد. در آثـار شـعرای شـعر نـو فارسی این جنبة ادبی کاملا مشهود است ، هرچنـد کـه در اشـعار کلاسـیک نیـز مـی تـوان اشـکال مختلف هنجارگریزی را مشاهده نمود. از سوی دیگر، در ادبیات معاصر فرانسه نیز پـس از مکتـب رمانتیسم و در ادامه سمبولیسم و مانند آن و نیز به دنبال شرایط حاکم بر جامعه ، شاعران بـسیاری بـا گرایش به این شیوه، به زبان شعری متفاوتی دست یافتند. با مقایسة ایـن گونـه از اشـعار فارسـی و فرانسوی، می توان شباهت های هنجارگریزانه ای را میانـشان از منظـر نوشـتاری ، معنـایی ، سـبکی و سایر جنبه ها برشمرد. مقالة حاضر می کوشد با تمرکز بر همین هنجارگریزیهـا، مقایـسه ای را میـان اشعار فارسی و فرانسه صورت دهد.
ملخص الجهاز:
"بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی انواع شـیوههـای برجـسته سـازی و هنجـارگریزی بـر اساس مدل پیشنهادی لیچ و مقایسه برخی شاعران معاصر فارسی و فرانسه از منظـر کـاربرد ایـن شـیوه برای جلب نظر مخاطب است .
رمبو، دیگر شاعر فرانسویزبان معتقد است : «شاعر، نور است ؛ وی می تواند به لطف زبان بـرای ارتبـاط با جهان از شیوه های سورئالیسم شعر بهره برده و نمادهای شاعرانه را برای رسیدن بـه حقـایق دنیـایی مورد استفاده قرار دهد»(P٤ :١٩٩٨ ,Rimbaud) .
L’ombre du double toi qui es dans mon tu mon présent est une pierre tu la jettes dans mes yeux la page de verre monte le visage éclate dedans je tète le blanc le linge du regard volé le lit du temps coule au milieu de la bouche dans L’ombre du double سایه دوگانگی تویی که در سرزمین منی اکنون من شبیه سنگی است که تو آنرا به سوی چشمانم پرتاب میکنی صفحه شیشه ای بالا می رود و تصویر در آن میدرخشد من سفیدی و پرده نگاه ربوده شده را می مکم تختخواب زمان از میان دهان و در سایه دوگانگی در جریان است هنجارگریزی سبکی این امکان برای شاعر وجود دارد که از لایة اصلی شعر که تابع نوشتار معیار اسـت ، گریـز زده و از واژگان یا ساخت های نحوی سبک گفتاری استفاده کند.
در مجموع می توان چنین نتیجه گرفت که برجسته سازی و بـه خـصوص هنجـارگریزی در گونـه - های مختلف شعر فارسی و فرانسه مشاهده می شود و از این لحاظ می توان رگه هـایی از شـباهت میـان شاعران متأخر ایرانی و فرانسوی مشاهده کرد."