خلاصة:
هدف مقاله حاضر بررسی تاثیرات بیداری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می باشد. در این راستا چارچوب نظری «امنیت در مکتب کپنهاگ » به عنوان چارچوب مفهومی مناسب و جامع برای بررسی بیداری اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا و همچنین تاثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مورد بهره برداری قرار گرفته است . بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، چالش ها و تاثیرات عمیقی بر محیط امنیتی منطقه در پی داشته است . جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از اصلی ترین بازیگران منطقه از تحولات مزبور متاثر شده است . از این رو سوال اصلی مقاله حاضر این است که بیداری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا چه تاثیراتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران گذاشته است ؟ برای پاسخ دادن به این سوال باید ابتدا به سوالات دیگری مانند بیداری اسلامی چیست ؟ علل و عوامل بیداری اسلامی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا کدام اند؟ پاسخ داده شود. فرضیه ای که در این راستا مطرح می گردد این است که بیداری اسلامی به عنوان واقعیتی انکارناپذیر در جهان معاصر موجب بر هم زدن توازن قدرت در منطقه شده و سقوط حکومت های فاسد و غیر مردمی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا موجب افزایش نفوذ و قدرت ایران و محبوبیت الگوی سیاسی جمهوری اسلامی در منطقه خواهد شد. روش تحقیق مقاله حاضر، روش توصیفی - تحلیلی است که با گردآوری اطلاعات و داده های با ابزار کتابخانه ای و فیش برداری انجام گردیده است . یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که بیداری اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا تاثیرات مهمی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه ای داشته است که گسترش مردمی سالاری اسلامی ، انزوای سیاسی بیشتر رژیم صهیونیستی ، بر هم خوردن توازن قدرت در منطقه ، تشدید اسلام هراسی و ایران هراسی ، تشدید منازعه درون منطقه و... از جمله این تاثیرات است
ملخص الجهاز:
"فرضیه ای که در این راستا مطرح می گردد این است که بیداری اسلامی به عنوان واقعیتی انکارناپذیر در جهان معاصر موجب بر هم زدن توازن قدرت در منطقه شده و سقوط حکومت های فاسد و غیر مردمی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا موجب افزایش نفوذ و قدرت ایران و محبوبیت الگوی سیاسی جمهوری اسلامی در منطقه خواهد شد.
(Kirkpatrick, 2011: 8 به اعتقاد بسیاری از کارشناسان داخلی و خصوصا خارجی ، تحولات و انقلاب های شکل گرفته در کشورهایی چون تونس ، لیبی ، یمن و به ویژه مصر متأثر از انقلاب اسلامی ایران بوده است ؛ در ابتدای تحولات منطقه روزنامه آمریکایی «واشنگتن تایمز» نوشت : «خمینی همچنان در حال سرکوب قدرت آمریکاست و جنبش ها و قیام های زنجیرهای همانگونه که به شدت به نفوذ آمریکا آسیب زده است ، نفس های اسرائیل را نیز به شماره انداخته است ؛ این روزها، موضوع پیش روی را کشاکش دو هژمونی و نبرد گفتمانی میان ایران اسلامی و ایالات متحده می دانند»(سروش و اصغری ، ١٣۹٠: ١٥٠).
٤-۳- انزوای سیاسی و کاهش امنیت رژیم صهیونیستی ثابت ماندن برداشت های تهدیدآمیز اسرائیل از توان فناوری نظامی ایران و متحدانش در منطقه ، پیش و پس از جریان بیداری اسلامی ، سقوط حکومت های همسو با دولت اسرائیل در برخی کشورهای عربی منطقه ، اصلاح ساختارهای سیاسی در برخی کشورهای همسو با اسرائیل در منطقه ، کاهش سطح همکاری های کشورهای عربی منطقه و تقویت گفتمان اسرائیل ستیزی ، افزایش تنفر از آمریکا در افکار عمومی منطقه و کاهش نفوذ و تأثیرگذاری این کشور بر دولت های جدید در منطقه (٤٢ :٢٠١١ ,Inbar)، بحران اقتصادی جهانی و ناتوانی اسرائیل در افزایش چشمگیر بودجه های نظامی خود، در کاهش امنیت سیاسی و نظامی اسرائیل در منطقه و در مقابل آن ، افزایش ضریب امنیتی جمهوری اسلامی مؤثر بوده است ."