کشف جریان سرد اقیانوسی در جنوبگان با علم تکتونیک مقالة

اگر یک کره جغرافیایی را از قسمت زیرین آن نظاره کنیم، قطعه خشکی بزرگی به نام جنوبگان قرار دارد. این خشکی در طی میلیون‌ها سال در مکان خود باقی مانده است. در اطراف این خشکی، جریان سرد اقیانوسی وجود دارد که متفاوت از سایر جریان‌های اقیانوسی است. علم تکتونیک صفحه‌ای(plate tectonic) یا حرکت ورقه‌‌های لیتوسفری به این معما پاسخ می‌دهد. کره زمین از لایه‌های مختلف تشکیل شده است که صد کیلومتر از سطحی‌ترین بخش آن را لیتوسفر می‌گویند. لیتوسفر یک‌پارچه نیست، بلکه قطعه‌قطعه است. این قطعات (ورقه‌ها) نسبت به هم در حال حرکت‌اند که مطالعه نوع ورقه، حرکت و حوادث حاصل از حرکت ورقه‌ها درعلم تکتونیک مورد بررسی قرار می‌گیرد. جنوبگان یکی از این ورقه‌هاست که به ‌دلیل موقعیت آن، اطلاعات اندکی را در اختیار ما قرار می‌دهد. با تکتونیک این ورقه آشنا شویم.

"جریان سرد (که در شکل ۲ با رنگ آبی نمایش داده شده است)، مدار صفحه قطبی را از حمل آب گرم به قطب جنوب ایزوله می‌کند. دویست میلیون سال پیش استوا نزدیک قطب جنوب قرار داشت و در سه طرف به وسیله استرالیا، هند، آفریقا و آمریکای جنوبی احاطه شده بود. پنجاه میلیون سال پیش قطب جنوب هنوز از آمریکای جنوبی و استرالیا جدا نشده بود و جریان آب گرم (که در شکل ۳ با رنگ قرمز نمایش داده شده است) به سواحل قطب جنوب دسترسی داشت. اگر باز شدن گذرگاه دریک خیلی بعد از باز شدن گذرگاه تاسمانی اتفاق افتاده باشد، جریان چرخشی قطب جنوب در ۳۴ میلیون سال پیش هیچ ارتباطی با سرد شدن ناگهانی قطب جنوب نداشته است."