راهبردهای سازگاری روستایی در برابر مخاطرات خشکسالی (مطالعۀ موردی: روستای پشتنگ شهرستان روانسر) مقالة

مؤلف: افراخته، حسن ؛ عزیزپور، فرهاد ؛ طهماسبی، اصغر ؛ سلیمانی، عادل ؛

مدیریت مخاطرات محیطی پاییز 1394، دوره دوم - شماره 3 التصنيف العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎14 صفحة - من 341 إلی 354 )

الکلمات المفتاحية: خشکسالی برنامه ریزی روستایی سازگاری روستاییان شهرستان روانسر. روستا روستاییان سازگاری کشاورزی

خلاصة:

خشکسالی‌های مستمر همواره روستاییان و کشاورزان را با آسیب‌ها و چالش‌های متنوعی روبه‌رو می‌کند. روستاییان راهبرد‌های محلی و بومی خاصی را در مواجهه با این بلای خزنده اتخاذ می‌کنند که ظرفیت سازگاری آنان را به خشکسالی بهبود می‌بخشد. با توجه به ضرورت و اهمیت شناخت راهبردهای رایج سازگاری در کاهش آسیب‌پذیری روستاییان نسبت به این پدیدة طبیعی، هدف کلی پژوهش حاضر، تبیین ظرفیت سازگاری خانوارهای روستای پشتنگ چشمه قلی‌جان از توابع شهرستان روانسر در استان کرمانشاه به خشکسالی است که با تلفیقی از روش‌های تحقیق کیفی (PRA و تئوری بنیانی) انجام گرفته است. روش نمونه‌گیری این مطالعه، از نوع هدفمند بود که با مراجعه به مطلعان کلیدی روستای مذکور صورت گرفت و اطلاعات لازم با استفاده از روش‌های مشارکتی قدم زدن عرضی، نقشة کاربری اراضی، درخت مشکل، ماتریس رتبه‌بندی، گروه متمرکز و مکالمة نیمه‌ساختارمند جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز از طریق کدگذاری‌های متداول در تئوری بنیانی انجام گرفت. یافته‌های حاصل نشان داد ظرفیت سازگاری رایج خانوارهای روستایی نسبت به خشکسالی در قالب پنج طبقة مفهومی شامل راهبردهای اجتماعی، اقتصادی، نهادی، فنی و ارتباطی- حمایتی دسته‌بندی می‌شود.

ملخص الجهاز:

به منظور تبیین راهبردهای فعلی خانوارهای روستایی برای سازگاری و مقابله با آسـیب هـای خشکسالی ، بررسی انبوهی از داده های گردآوریشده با استفاده از روش مکالمۀ نیمه سـاختارمند با مطلعان کلیدی روستای تحت مطالعه نشان داد ظرفیت سازگاری رایج روستاییان نسـبت بـه خشکسالی در قالب پنج طبقۀ مفهومی شامل راهبردهای اجتماعی ، اقتصادی (تنـوع معیشـتی )، نهادی ، فنی و ارتباطی - حمایتی قابل دسته بندی است . که در ادامه به تشریح ایـن پـنج طبقـۀ موضوعی در قالب عوامل تبیین کنندة ظرفیت سـازگاری رایـج و کنـونی روسـتاییان نسـبت بـه خشکسالی پرداخته میشود:  مقولۀ اجتماعی سازگاری روستاییان نسبت به خشکسالی از جمله رویکردهایی که اهالی روستای چشمه قلیجان در مواجهه با خشکسـالی و کمبـود آب ناشی از آن اتخاذ میکردند، انتقال آب با تانکر از روستاهای مجاور به صورت مشارکتی و برعهده گرفتن پرداخت هزینه های آن به صورت جمعی بود؛ چراکه به منظور تـأمین آب شـرب خـانوار و جلوگیری از تلف شدن دام ها و مصارف بهداشتی نیازمند پیاده سازی این روند بودنـد. در عین حال متنوع سازی منابع معیشتی و درآمدی روستاییان از طریق اجرای طرح هـای تعـاونی و کارآفرینی غیرزراعی (نظیر صنایع دستی ) و توسعۀ گردشگری روستایی با توجه به پتانسیل های خاص این منطقه ، قادر است ظرفیت سازگاری آنان در برابـر خشکسـالی را بهبـود ببخشـد و از آسیب ها و پیامدهای ناگوار آن نظیر مهاجرت ، بیکاری ، تخریب محیط زیسـت ، بیمـاری ، نـاامنی غذایی، فقر و غیـره بکاهـد. (2005), Human adaptation to climate change: a review of three historical cases and some general perspectives, Environmental Science & Policy 8 (6), 589–600. N. (2005),, Defining response capacity to enhance climate change policy, Environmental Science & Policy 8, 562–571.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک