خلاصة:
اهل بیت پیامبر، یکی از محورهای اساسی وحدت آفرین میان مذاهب اسلامی است کـه با ظهور ابن تیمیه دمشقی در قرن هفتم هجری، و رویکـرد تـنش زای وی در خصـوص اهل بیت ، جهان اسلام دچار اختلاف و آسیب جدی شـد. مواضـع ابـن تیمیـه راجـع بـه فضایل اهل بیت ، به ویژه امام علی، از جمله مسائلی است که در عـین اتفـاق بـر تنـد و زننده بودن عبارات ابن تیمیه درباره اهـل بیـت ، در تحلیـل مواضـع وی بـین مسـلمانان اختلاف جدی وجود داشته و اعتقادی و ناصبی، یا غیراعتقادیدانستن مواضع ابن تیمیـه درباره فضایل اهل بیت ، دو گروه مخالفان و مدافعان سرسخت و جدی را به وجود آورده است . این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی در صدد ترسیم تصویری جامع از دیدگاه ها و رویکردهای عالمان مسلمان با هدف رسیدن به تحلیل واقع بینانه از مواضع ابن تیمیـه راجع به اهل بیت پیامبر است .
ملخص الجهاز:
۵. الرد علی منهاج السنة ، اثرر باعی نجدی موضوع اثر، نقد و رد دیدگاه های ابن تیمیه راجع بـه اهـل بیـت اسـت کـه عثمان بن سند بن محمد رباعی نجدی، شاعر، ادیـب ، مـورخ ، صـوفی، مـتکلم اشعری و فقیه حنبلیمذهب در نیمه نخست قرن سـیزدهم آن را مطـرح کـرده است (زرکلـی، ٢٠٠٧: ٢٠٦.
رسالة فی الرد علی ابن تیمیة ، اثر صنعانی موضوع کتاب رد دیدگاه ابن تیمیـه در مسـئله امامـت در منهـاج اسـت کـه نوشته حسن بن اسحاق بن مهدی صـنعانی، ادیـب ، شـاعر، محـدث ، رجـالی، متکلم و فقیه زیدیمذهب اهل صنعا در قرن دوازدهـم هجـری اسـت ، کـه بـا نام های رد علی منهاجه فی الامامة والتفضیل و بلوغ الأمنیة فی إظهـار مخـازی ابـن تیمیة نیز ثبت شده است (الوجیه ، بیتا: ٣٠٨.
این کتاب ، که مفصل ترین و جـامع تـرین اثـر در شـناخت و نقـد تاریخ و عقاید وهابیت و سلفیه است ، در فصـل دوم از بخـش دوم کتـاب ، بـا عنوان «وهابیان و دشمنی با پیامبر اکرم و اهل بیت »، مواضع ابن تیمیه در منهاج راجع به فضایل و خلافت امـام علـی و دشـمنان آن حضـرت ، بـا نگـاه رایـج کلامی- حدیثی، بررسی و نقد شده اسـت (طبسـی، ١٣٩١: ١٦٩-٢٥٨).
۹. ثناء ابن تیمیة علی امیر المومنین علی بن ابی طالب واهل البیت ، اثر قضیبی این کتاب ، واکنش به منتقدان حداقلی و حـداکثری منهـاج ، نوشـته عثمـان الخمیس وهابی معاصر است که بـا اسـم مسـتعار ابوخلیفـه علـی بـن محمـد قضیبی، خود را معرفی کرده اسـت .