خلاصة:
توریسم سیستم پیچیدهای است که ابعاد مختلف زندگی انسانی )اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیست محیطی و کالبدی( را تحت تأثیر قرار میدهد. در این میان مناطق کویری به عنوان یکی از مناطق اولویتدار برای توسعه اکوتوریسم در بسیاری از مناطق جهان مورد توجه قرار گرفته است. ایران با دارا بودن عرصههای کویری و بیابانی به عنوان یکی از مناطق دارای پتانسیل در زمینه توسعه اکوتوریسم بیابان و کویر مطرح است. اما هنوز استراتژیهای مشخصی نسبت به توسعه گردشگری در مناطق کویری تدوین نشده و مدل مشخصی وجود ندارد. لذا این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوالات اساسی است که استراتژیهای اولویتدار جهت دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری استان یزد کدامند؟ مدل استراتژیک توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری چیست؟ به این سوالات از روش پیمایشی و روش برنامهریزی استراتژیک استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که اولا، گونه استراتژیهای توسعه گردشگری در مناطق کویری استان یزد در گروه استراتژیهای تدافعی قرار میگیرند؛ یعنی استراتژیهایی که در راستای کاهش نقاط ضعف و از بین بردن تهدیدها تدوین شدهاند. ثانیا، استراتژیهای مدیریتی نسبت به سایر استراتژیها در اولویت بالاتری قرار دارند. در پاسخ به سوال دوم این نتیجه حاصل شد که اولویتدار بودن استراتژیهای مدیریتی به معنای نادیده انگاشتن سایر استراتژیهای توسعه گردشگری نیست زیرا اجرای مجموعهای از سیاستها و راهبردها در مناطق کویری در پرتو اتخاذ رویکرد )مدل( یکپارچه برنامهریزی توسعه گردشگری امکانپذیر است.
ملخص الجهاز:
تدوين مدل استراتژيک و رويکرد توسعه پايدار گردشگري در مناطق کويري با استفاده از ماتريس Swot،Space ،Qspm (مطالعه موردي: مناطق کويري استان يزد) سيد ابوالقاسم مير حسيني استاديار، دانشگاه آزاداسلامي واحد ميبد،گروه محيط زيست محمد رضا نوجوان استاديار، دانشگاه آزاداسلامي واحد ميبد،گروه ژئومورفولوژي دريافت مقاله : ١٣٩٠/١١/١٥ تاييديه نهايي : ١٣٩١/٤/٣١ چکيده توريسم سيستم پيچيده اي است که ابعاد مختلف زندگي انساني (اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي زيست محيطي و کالبدي) را تحت تأثير قرار ميدهد.
نتايج پژوهش نشان داد که اولاً، گونه استراتژيهاي توسعه گردشگري در مناطق کويري استان يزد در گروه استراتژيهاي تدافعي قرار ميگيرند؛ يعني استراتژيهايي که در راستاي کاهش نقاط ضعف و از بين بردن تهديدها تدوين شده اند.
در پاسخ به سوال دوم اين نتيجه حاصل شد که اولويت دار بودن استراتژيهاي مديريتي به معناي ناديده انگاشتن ساير استراتژيهاي توسعه گردشگري نيست زيرا اجراي مجموعه اي از سياست ها و راهبردها در مناطق کويري در پرتو اتخاذ رويکرد (مدل ) يکپارچه برنامه ريزي توسعه گردشگري امکان پذير است .
يافته هاي پژوهش در اين مقاله براي پاسخگويي به سوالات و تدوين مدل استراتژيک توسعه پايدار گردشگري در مناطق کويري استان يزد از روش برنامه ريزي استراتژيک استفاده شده است .
با توجه به مجموع نمرات نقاط قوت و ضعف و مجموع نمرات فرصت ها و تهديدها که به ترتيب ٢/٤٣ و ٢/٠١ ميباشد ماتريس Space به صورت شکل ٢ به دست آمده است که بر اساس آن استراتژيهاي مناسب توسعه گردشگري در مناطق کويري استان يزد در گروه استراتژيهاي تدافعي قرار ميگيرند.