خلاصة:
بسیاری از متفکرین در پی تدوین و توجیه ویژگی های خاص فرهنگ ایران، با استفاده از فلسفه، عالم مثال و عوالم خیالی را منشا هنرهای تصویری ایرانی دانسته و معتقدند خیال هنرمند در بعد رحمانی (خیال منفصل) منشا آفرینش اثر هنری حقیقی می باشد. در این پژوهش ویژگی ها و ابعاد عالم مثال جهت آشنایی دقیق تر با اصول و مبانی هنرهای تصویری ایران شرح داده شده است.
به این ترتیب با استفاده از روش تحقیق کمی به تحلیل داده های کتابخانه ای در این زمینه پرداخته شده است. بر اساس این یافته ها، خیال فعال ابزار هنرمند عارف جهت دسترسی به عالم مثال، که حد واسط عالم مجردات و مادیات است، می باشد. عالم مثال نیز به دو بخش منفصل و متصل قابل تقسیم است. بخش منفصل خیال رحمانی و بخش متصل خیال نفسانی را شکل می دهد. از آنجایی که امکان رویت خیال منفصل از عهده هر کسی ساخته نیست، تنها با تکیه بر سنت تصویری، که به صورت سینه به سینه منتقل شده است، می توان به انتقال تفکر مثالی در بین هنرمندان ایرانی باور داشت.
در فرهنگ سنتی ایران، ایده آل این است که عالم مثال منفصل منبع الهام اثر هنری قرار گیرد. هنرمندان بر مبنای سنت هنری که از دوران باستان در ایران شکل گرفته، و برخی ویژگی های عالم مثال را دارا بود، اشکال محسوس نمادینی را جهت بیان حقایق رحمانی مد نظر خود برمی گزیدند تا مثال زیبایی در اثر هنری عیان شود. این سنت در دوران اسلامی با تقویت بعد عرفانی آن پویایی بیشتری یافت. پس می توان فرضیه را اینگونه مطرح کرد که «سنت هنری مثالی عامل اصلی استمرار جهان بینی مثالی در آثار نگارگری ایرانی از دوران قبل تا پس از اسلام بوده است که با ظهور اسلام جنبه پویاتری به خود گرفت.»
A significant number of authors، who have debated the characteristics of Iranian arts within philosophy، believe that imaginary and the ideal worlds are the sources of visual arts. They believe that the artist’s imagination، in its rahmanian aspect is the origin of the creation of a real work of art .This research has aimed to explain the world of ideas by means of the characteristics of Iranian visual arts.
To achieve this aim، quantitative analysis has been employed to investigate the relevant study materials. On this basis، imagination has been employed by the artist to reach the world of ideas، which is a middle world between materiality and spirituality. The world of ideas contains detached and connected parts. Detached 7 part shapes the generous imagination and connected part illustrates the sensual mind. However، not everyone can realize the detached part; thus، Iranian artists have used pictorial methods to transfer the heritages of the world of idea.
Traditionally، it would be ideal if the Iranian artists could use the detached world of idea as a source of inspiration. They were already inspired by the ancient world to use some symbols in order to reflect the generous imagination inside their virtue. This method has been supported by mystical tradition during Islamic age. Therefore، this hypothesis can be raised that the ideal world is the major aspect of Iranian art before and after appearance of Islam.
(
, 
, 
)
