خلاصة:
از آن جا که در درمان بیماران دیابتی به استفاده از برنامه های مراقبتی تاکید می شود و توجه به ویژگی های شخصیتی بیماران ، در تبعیت آن ها از برنامه های مراقبتی موثر خواهد بود، این پژوهش ابعاد شخصیت و راه های مقابله افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را در مقایسه با افراد غیردیابتی بررسی کرده است . آزمودنی های پژوهش را ۶۰ نفر از بیماران دیابت نوع ۲و۶۰نفر از سایر بیماران بیمارستان امام خمینی (ره ) اردبیل تشکیل دادند که با رعایت معیارهای ورود و خروج در مطالعه ، انتخاب و براساس سن و جنسیت همتا شده بودند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی تجدیدنظر شده ی شخصیت آیزنک (EPQ-R) و پرسشنامه راه های مقابله فولکمن و لازاروس (WCQ)، و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل ممیز استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر ابعاد شخصیت و راه های مقابله با استرس ، تفاوت های معنی داری وجود دارد و تابع تشخیصی حاصل از ترکیب خطی راه های مقابله و ابعاد شخصیتی می تواند ۸۷.۹ درصد اختلاف بین مبتلایان دیابت نوع ۲ و افراد غیردیابتی را تبیین کنند. براساس نتایج این تحقیق ، می توان با مدنظر قرار دادن ویژگی های روان رنجورخویی ، روان پریش خویی و سطح پایین برون گرایی ، همچنین غالب بودن مقابله هیجان مدار در بیماران دیابتی نوع ۲، برنامه های مراقبتی مناسبی را تهیه کرد.
One of the effective methods of diabetic treatments is training and caring plans; and personality traits are the most effective variables in adherencing to these plans. So the purpose of this research was to compare the personality dimensions and ways of coping in type 2 diabetic patients. Subjects of this research were 60 type 2 diabetic and 60 non-diabetic patients from Imam Khomeini hospital in Ardabil city. All subjects met the inclusion criteria. The groups were matched by age and gender. Eysenck Personality Questionnaire-Revised (EPQ-R) and Folkman and Lazarus Ways of Coping (WCQ) were used for data gathering. Data were analyzed by discriminant analysis. The results showed that there are significant deferens between diabetic and non-diabetic patiant in personality dimensions and ways of coping, and that generated discriminant function based on linear combination of personality dimensions and ways of coping can explains 87/9% of diabetic and non-diabetic patients differences. According to the result, considering neurotism, psychotism, introversion and predominantly use of emotion-focused ways of coping in diabetes patients, it can be prepared effective caring plans for type 2 diabetic patients.
ملخص الجهاز:
"تحقیقات انجام شده در مورد افراد سالم (در دانشجویان دانشگاه ها)، نشان داده اند که ابعاد شخصیت از جمله روان رنجورخویی و برون گرایی می توانند تفاوت های مربوط به سبک مقابله مسأله مدار و هیجان مدار را در بین افراد پیش بینی کنند (بشارت ، ۱۳۸۶؛ وولراث و تورقرسن ۱، ۲۰۰۰).
به جز معدود تحقیقاتی که برخی از ویژگی های مربوط به گسستگی یا بی ثباتی هیجانی از جمله اختلال شخصیت اسکیزوئید (حاجی سیدابوترابی ، ۱۳۷۶) و اختلال شخصیت مرزی (لین ۴ و همکاران ، ۲۰۰۰)، و معیارهای تیپ شخصیتی A (حسنی و حقدادی ، ۱۳۷۲) را در بیماران دیابتی مطالعه و این ویژگی ها را بالاتر از گروه های کنترل عادی یا سایر بیماران گزارش کرده انـد، در مورد رابطه بین ابعاد شخصیت و دیابت نوع ۲ تـحقیقاتی یافت نمی شود.
بررسی معنی داری تفاوت دو گروه با توجه به معنی دار بودن آزمون F در مورد همه متغیرها در تحلیل واریانس چندمتغیره (جدول ۲) بیانگر این است که بین افراد مبتلا 8 به دیابت نوع ۲ و افراد غیردیابتی از نظر ابعاد شخصیت و راه های مقابله تفاوت معنی داری وجود دارد و افراد دیابتی در مقایسه با افراد غیردیابتی نمره ی بالاتری در روان رنجورخویی ، روان پـریش خویی و مقابله هیجان مدار و نـمره ی پایین تری در بـرون گرایی و مـقابله مسأله مدار دارند.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که تابع تشخیصی به دست آمده از ترکیب متغیرهای مربوط به راه های مقابله و ابعاد شخصیت به طور معنی داری از قدرت تشخیص قابل توجهی برای متمایز کردن دو گروه بیماران دیابتی نوع ۲ و افراد غیردیابتی برخوردار است ."