خلاصة:
احکام حکومتی، تصمیمهایی است که رهبری حکومت اسلامی در چارچوب احکام شرعی و بر طبق مصلحت و عدالت، برای پیشرفت مادی و معنوی جامعه اسلامی میگیرد. رسول خدا صلی الله علیه و آله از آن جهت که رهبری سیاسی و حکومتی جامعه اسلامی را نیز به عهده داشت، برای اداره صحیح و سازنده جامعه، احکامی حکومتی صادر میکرد. این احکام نشأت گرفته از منصب ریاست و زعامت حکومتی ایشان بود. در این مقاله با استفاده از روش تاریخی ـ تحلیلی به تجزیه و تحلیل احکام حکومتی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در حوزه اقتصاد کشاورزی میپردازیم. بنابه یافتههای پژوهش، در آن عصر، کشاورزی از مهمترین ابعاد جامعه اسلامی و شئون حکومت الهی رسول خدا بود. آن حضرت در این حوزه، احکام حکومتی متعدد و متنوعی صادر فرمودند. حضرت، همراه با احکام حکومتی مربوط به زمین، آب، دام و گیاهان، به شیوههای گوناگون آنها را واگذار فرمودند. ایشان شرایطی مانند ایمان، عمران و آبادانی را برای واگذاری تعیین فرمودند. این سیاستگذاری، رونق کسب و کار، ارتقای سطح اشتغال، رفع فقر و ارتقای کارآمدی و تخصیص بهینه منابع و در نتیجه، توسعه و پیشرفت بخش کشاورزی و شکوفایی اقتصادی را بهدنبال داشت.
Governmental laws are decisions taken by the leader of an Islamic state، within the framework of religious rulings and in accordance with the expedience and justice، for the material and spiritual development of an Islamic society. Since the messenger of God took the political and governmental leadership of the Islamic society as well، he issued governmental decrees for Managing the community constructively. These decrees emanated from his governmental leadership and management. In that period، agriculture was one of the most important aspects of Islamic society and had a significant position in prophet's divine government. In this area، the prophet issued numerous and diverse governmental laws. Along with governmental laws related to land، water، animals and plants، he transferred them to people in different ways. He determined conditions such as faith، development and prosperity for transferring them to people. This policy making led to generating successful businesses، raising employment level، reducing poverty، improving efficiency and efficient allocation of resources and، therefore، development of agriculture and economic prosperity.
ملخص الجهاز:
"این مقاله با استفاده از روش ترکیبی تاریخی و توصیفی ضمن تجزیه و تحلیل احکام حکومتی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در حوزه اقتصاد کشاورزی، به بررسی چگونگی واگذاری منابع طبیعی توسط ایشان و آثار سیاستهای اعمال شده در بخش کشاورزی میپردازد.
در پارهای از موارد، به صراحت، مرتعها واگذار شده است، و مراتع اقطاع شده، گاهی بهصورت تملیک و گاه بهصورت قرق بوده است؛ یعنی بر طبق اسناد، رسول خدا صلی الله علیه و آله این منطقه را به آنان داده است تا گوسفندان خود را در آنها بچرانند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله بر این روشها خط بطلان کشید و زمینها، مرتعها و دیگر منابع طبیعی را به مردم واگذاشت تا با کار و تلاش آنان، زرها و طلاهای نهفته در خاک در قالب گیاهان و درختان سرسبز، بر زمین جلوه کند و آرایه زمین گردد و به زمین، زمان و جان و تن مردمان صفا و طراوت بخشد و فقر و فلاکت را ریشه کن سازد (احمدی میانجی، 1419ق، ج 3، ص 584).
ازاینرو، هیچ دامدار دیگری نمیتوانست از آن مراتع استفاده کند؛ زیرا وقتی چهارپایان میچریدند، تشنه میشدند و نیاز به آب پیدا میکردند و آب هم که در انحصار گروهی خاصی بود، حکم حکومتی رسول خدا صلی الله علیه و آله این بود که کسی حق ندارد چاههای آب را در انحصار خود قرار داده، از آب مازاد بر احتیاج خود جلوگیری کند."