خلاصة:
«پایان نامه» حاصل همه تلاش و به نوعی معرف توانایی های دانشجویان و بهترین موقعیت برای افزودن بر دانسته ها و بالا بردن توانایی ها و قابلیت های آنان است. یکی از دغدغه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی، انتخاب موضوع پژوهش برای نگارش پایان نامه است. این انتخاب، تصمیمی مهم و سرنوشت ساز است؛ چراکه میزان موفقیت دانشجویان این مقاطع، به نحو قابل توجهی به این انتخاب وابسته است. انتخاب موضوع پایان نامه، از مهم ترین و دشوارترین مرحله کار می باشد. موضوع خوب، می تواند انگیزه بخش باشد. ازآنجاکه پایان نامه در آخر هر دوره تحصیلی انجام می شود و دانشجویان در تکاپوی شرکت در آزمون ورودی دوره بعد هستند، در بسیاری از موارد، پایان نامه ها تحت تأثیر تعجیل و بی رغبتی دانشجویان قرار می گیرد. در اکثر پایان نامه های انجام شده با مسئله سازی در پژوهش مواجه هستیم. درحالی که تحقیق و پژوهش برای یافتن حقیقت و امری مجهول است. این پژوهش، به بررسی معیارهای مسئله پژوهشی مناسب و راهکارهایی برای بهبود و تسهیل امر مسئله یابی می پردازد.
ملخص الجهاز:
"نتیجه این وضعیت، هفته ها و گاه ماه ها سرگردانی برای انتخاب موضوع پایان نامه است؛ چراکه دانشجو خود را در طیفی از موضوعات گرفتار می بیند که در یک سوی آن، مباحث تکراری اما با سابقة غنی پژوهشی است و در سوی دیگر آن، موضوعات جدیدی که پرداختن به آنها با دشواری های پیش بینی نشده همراه خواهد بود(منصوریان، و علیپور، 1392، ص 70-79).
به دلیل تفاوت توانمندی دانشجویان در مسئله یابی و فرایندهای مربوط به آن، همچنین به دلیل اینکه در منابع مختلف قواعد خاصی برای انتخاب موضوع تحقیق بیان نشده است، ممکن است دانشجویان با چالش های متعددی در این مسیر مواجه گردند.
بنابراین، در این نوشتار سعی بر این است تا به بررسی چالش های موجود در انتخاب موضوع پژوهش، بخصوص موضوع پایان نامه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و معیارهای مسئله پژوهشی مناسب بپردازیم.
برخی از دانشجویان در این گام پژوهش، به صورت منفعل و با هدایت استاد راهنما طی طریق می کنند و گاهی، زمان مناسب را در نظر نمی گیرند و به موضوعاتی می پردازند که قبلا راجع به آنها مطالعات و بررسی های متعددی انجام شده است و جز انباشت دانش در یک حوزه، نتیجة دیگری در پی ندارد.
با نظر به اهمیت این امر، باز هم در اکثر پایان نامه های تحصیلات تکمیلی، به جای اینکه دانشجویان وقت خود را صرف جست وجو و گزینش مسائل جدید در قلمرو پژوهشی خاص خود کند، بیشتر به دنبال ایجاد مسئله و به تعبیر دیگر، مسئله سازی می باشند."