خلاصة:
افتتاح کانال سوئز ارتباطات دریایی را متحول کرد. این کانال که دریای مدیترانه را به دریای سرخ متصل کرد، از لحاظ گوناگونی، تغییرات عظیمی را موجب شد. کانال سوئز راه ارتباط دریایی آسیا و اروپا را بسیار کوتاه کرده و دسترسی کشورهای اروپایی به مستعمراتشان در آسیا را آسانتر کرد. کانال سوئز به علت موقعیت خاص جغرافیایی، زمینه لازم را نیز برای توسعه کشتیهای بخار، در مقابل کشتیهای بادبانی، فراهم کرد.حقیقت آن است که در سال 1869 م/1286 ق و بعد از افتتاح این آبراه، تجارت میان آسیا و اروپا بعد از چهار قرن کشتیرانی در اقیانوسها، به دریاهای میان آسیا و اروپا بازگشت. اهمیت یافتن دوباره دریای مدیترانه و دریای سرخ و دریای سیاه، یعنی دریاهای میان قارهای، تحولات مهم سیاسی و اقتصادی برای منطقه و جهان همراه آورد. به طور خاص، افتتاح کانال سوئز رقابت میان کشورهای جهان در خلیج فارس را گسترش داد.این بررسی به مراحل حفر کانال سوئز و بازتابهای افتتاح آن در تحولات دریانوردی میان کشورهای جهان، به ویژه در منطقه خلیج فارس، تا آغاز جنگ نخست جهانی پرداخته است. تحقیقات نشان میدهد که افتتاح این کانال، پیدا شدن رقبایی برای انگلستان، آن هم در دوره تفوق جهانی این کشور را موجب شد.
The inauguration of Suez Canal، which connects the Mediterranean Sea to Red Sea، had a great impact on marine communications. In other words، this canal not only offered the easier access of European countries to their colonies in Asia because of the new marine route between Asia and Europe but also developed the use of steamboats instead of sailboats due to its specific geographical position. In fact، the trade between Asia and Europe spanned via the seas located between Asia and Europe after four centuries as the result of inauguration of Suez Canal in 1869A.D. Furthermore، the importance of Seas i.e. Mediterranean Sea، Red Sea and black Sea had the great economic _ political role in the world and the expansion of rivalry between countries in Persian Gulf due to this canal.
This study investigates to the process of diving Suez and the influence of Suez Canal on marine changes among the countries، especially in Persian Gulf by the beginning of the First World War. The outcome of this study demonstrates that the inauguration of Suez Canal led to the rivalry situation for England in the period of its supremacy.
ملخص الجهاز:
این بررسی به مراحل حفر کانال سوئز و بازتابهای افتتاح آن در تحولات دریانوردی میان کشورهای جهان، به ویژه در منطقه خلیج فارس، تا آغاز جنگ نخست جهانی پرداخته است.
بنابراین، کشورهایی که صنعت کشتیسازی یا توان اقتصادی مناسبی نداشتند، به تدریج از چرخه تجارت دریایی جهان خارج شدند؛ اما کانال سوئز بعد از چهار قرن رونق تجارت در اقیانوسها، بار دیگر، توجه سیاستمداران و تجار را به دریاهای میان قارهای جلب کرد.
یکی از کانالهای بسیار مهم در این مسیرها، کانال سوئز بود؛ بنابراین، از زمانهای بسیار دور، تلاش شده بود که راه آبی میان دریای سرخ و مدیترانه باز شود.
در اواخر قرن هیجدهم میلادی/سیزدهم قمری، ناپلئون بناپارت نه تنها اروپا را درگیر جنگ مجدد میان فرانسه و انگلستان کرد، بلکه پای شرق را نیز به این درگیریها باز کرد.
او که به فکر استفاده از علوم و معارف غربی بود، تلاش کرد برای مصر، ارتشی منظم تربیت کند؛ اما درباره کانال سوئز معتقد بود که این کانال، مانند تنگه بسفر1 برای عثمانی، مصر را دچار مشکل میکند (جواهر کلام، 1320: 70).
باید توجه کرد که آغاز صنعتی شدن ژاپن، تا حدودی همزمان با افتتاح کانال سوئز بود و از این طریق، ژاپن با کشورهای اروپایی که مهمترین آنها انگلستان بود، در تماس قرار گرفت.
در حقیقت، در سالهای آخر قرن نوزدهم میلادی (1898 م/1315 ق) چین به منطقه رقابت میان انگلستان، روسیه، ژاپن، آمریکا و آلمان تبدیل شده بود10 و سرانجام نیز، تلاش روسیه برای ملحق کردن منچوری به سرزمین خود، به جنگ سال 1904 م/1322 ق، ختم شد.